6- маъруза Юқори кучланишли аппаратларни монтажи

6.17 – расм. Юкламани ўчиргич:1 -учириш пружина; 2 - ёй учириш камераси; 3 - контакт устўни; 4 - ёй учириш пичоқ; 5 - ишчи контактлар; 6 - сақлагич ПК.

Аппарат учирилишида ҳаракатланувчи ажралишидан олдин ишчи контактлар ажралади, сўнгра ёйни сўндирувчилар, улар орасида ёй содир бўлади.

Биринчи ажралишда ёй ёпиқҳажмда ёнади ва органик ойнали қопламалар билан тўқнашади (ёйни учиришнинг 3-чи усули), газнинг генерацияси орқали содир бўлиши, ва камерада босимнинг тез усиши ҳисобига (ёйни сўндириш 2-чи усули). Ҳаракатдаги контактлар маълум оралиқни босиб утгач, кўндаланг пуркагич клапан очилади ва камерада йиғилаётгпн газлар бўйлама тезкор пуркашини ташкил қилади (2-чи усул), улар ёйни учиради (1-чи усул). Юқори тезликда контактларнинг ажралишини, ажратгич пружинаси контактҳаракат тезлигини таъминлайди (1-чи усул), шу сабабли ёй тез синади.
Занжирда қисқатуташувдан ажралиши учун сақлагичлар ўрнатилади 6, шўнга кўра бирнеча тўрли юклама ўчиргичлар мавужуд:
ВН-16-сақлагичсиз;
ВНП-16-қўшимча ўрнатилган сақлагичли;
ВНП-16-, ВНП-16 каби, лекин қўшимча ўрнатилган сақлагичларнинг бирортасининг эрувчан сим (плавкий вставкаси) куйганида автоматик тарзда ўчиргични учириш учун қўшимча мосламали.
Юкламани ўчиргичлар 6-10 кВ кучланишли 25-1000 кВ.А қувватли трансформаторларда ва меъёрли 200-400 А ток кучигача бўлган нимстансияларда ўрнатилади ва ишлатилади.

6.3. Кам мойли ўчиргичларни ишлатилиши
6.3.1. Кам мойли ўчиргичларни кўзатиш
Мойлиўчиргичлар электр занжирида меъёрли шароитда ишчи токлар ўтаётганида ва электр занжирида ўта юкланиш ёки уларда қисқатуташув содир бўлган ҳолларда автоматик учиришга мўлжалланган.
Электр таъминоти тизимининг 6-10 кВ кучланишларида кам мойли ўчиргичлар тўрлари кўп тарқалган: ВМП, ВМГ-10 ва ВМГ-113 тўрдагилар ўрнига ҳозирги кўнда юқоридагиларни такомиллашган модификациялари юқори изоляцияли ва бир неча ўн килоампер токларни учириб улашга мўлжалланган ВМПЭ-10 кам мойлиўчиргичлар ишлатилиб келинмоқда. 8.5-расм. ВМПЭ-10 ўчиргичлар конструктив тузилиши келтирилган.