6 – маъруза. Сифат усулларида факторли анализ

3-жадвалда шу икки А ва Б омилларни устунлар кўринишида, ўзгарувчанларни (истеъмолчи талабалрини) эса қаторлар кўринишида тасаввур қиламиз. Бунда қатордаги ҳар бир олинган шу омил бўйича тегишли ўзгарувчанлар корреляция коэффициентининг ўртача қиймати мос бўлади.

• 3-жадвалда шу икки А ва Б омилларни устунлар кўринишида, ўзгарувчанларни (истеъмолчи талабалрини) эса қаторлар кўринишида тасаввур қиламиз. Бунда қатордаги ҳар бир олинган шу омил бўйича тегишли ўзгарувчанлар корреляция коэффициентининг ўртача қиймати мос бўлади.

3-жадвал

Юқорида таъкидланганидек омилли матрицадаги корреляция коэффициенти (3-жадвал) омилли юкламалар деб аталади.

• Юқорида таъкидланганидек омилли матрицадаги корреляция коэффициенти (3-жадвал) омилли юкламалар деб аталади.
• 3-жадвалдан кўриниб турибдики А ва Б омилли бкланмалар турли истеъмолчи талаблари учун анча фарқ қилади. Т1 талаб учун А омилни юкланма 0,83 га тенг корреляция коэффициенти билан тавсифланадиган алоқа яқинлигига мос, яъни яхши алоқа. Шу талаб учун Б омилли юкланма rk = 0,3 ни беради, бу эса алоқанинг бўш яқинлигига мослиги таҳмин қилинади. Б омил Т2, Т4, ва Т6 истеъмолчи талаблари билан жуда яхши корреляцияланади.
• А омилли юкланма Б омилли юкланма каби улар гуруҳига тегишли бўлмаган алоқа яқинлиги 0,4 дан кўп бўлмаган истеъмолчи талабларига таъсир қилишини ҳисобга олган ҳолда юқорида кўрсатилган интеркорреляциалар матираси (2-жадвал) ўз навбатида олти истеъмолчи талабларини (Т7 дан ташқари) белгилайдиган икки мустақил омиллар билан аниқланади.

Т7 ўзгарувчанни мустақил омилга ажратиш мумкин, чунки у ҳеч қайси истеъмолчи талаблари билан аҳамиятли корреляцион юкламага эга эмас (0,4 дан кўп). Бироқ бизнинг фикримизча, бундай қилиш керак эмас, чунки “эшик зангламаслиги керак” омилли эшик тузилиши бўйича истеъмолчи талабларига бевосита талуқли эмас.

• Т7 ўзгарувчанни мустақил омилга ажратиш мумкин, чунки у ҳеч қайси истеъмолчи талаблари билан аҳамиятли корреляцион юкламага эга эмас (0,4 дан кўп). Бироқ бизнинг фикримизча, бундай қилиш керак эмас, чунки “эшик зангламаслиги керак” омилли эшик тузилиши бўйича истеъмолчи талабларига бевосита талуқли эмас.
• Шундай қилиб автомобил эшиклари тузилишини лойиҳалаш учун техник вазифани тасдиқлашда айнан олинган омиллар номи улар бўйича мухандислик тавсифлари кўринишидаги конструктив ечим топилиши зарур бўлган истеъмолчи талаблари сифатида ёзиб қўйилади.