6- amaliy ish. Shtamp gabaritlarini aniqlash Ishning maqsadi

6- Amaliy ish. Shtamp gabaritlarini aniqlash

Ishning maqsadi: Shtamp gabaritlarini aniqlashda asosiy shtamplash usullarini o’rganib tahlil qilish.
Nazariy ma’lumotlar: Zagotovkalarni maxsus asbob (shtamp) pallalarining bo’shlig’iga qo’yib bosim bilan ishlashda shu bo’shliqni to’ldirib pokovkalar olish jarayoni shtamplash deyiladi. Shtamplash ikki usulga ajratiladi: list shtamplash va hajmiy shtamplash. Shtamplash uchun zagotovka sifatida, kerakli shakldagi chiviqlar-prutoklar olinadi. Kerakli o’lchamda qirqib olinadi.

Shtamplashning afzallik tomonlari:

• 
  Murakkab shaklli detallarni olish mumkin;
  
• 
  Qiytim miqdori birmuncha kamroq (qirqib ishlash hajmi kamligi);
  
• 
  Ish unumining yuqoriligi.
  

Kamchiliklari:

• 
  Shtamp asboblari qimmatligi;
  
• 
  Deformatsiya uchun katta kuch talab etilishi;
  
• 
  Gabariti katta detallarni shtamlashda qiyinligi.
  

Shtamplashning asosiy operatsiyalari
Bukish. Bu ishlovda kutilgan shakldagi buyum olish uchun zagotovkani matritsa ustiga qo’yib shakldor puanson bilan ezib matritsa ko’ziga o’tkazishda uning pallalari yig’ilib kutilgan shaklga keladi.



Bukish sxemasi(а) va bu usul bilan olingan buyumlar (b):

1 – neytral qatlam; 2 - puanson; 3 – matritsa
Bunda puansonga qo’yiluvchi kuchni quyidagi formula bo’yicha aniqlash mumkin:

_{; kg}

Bu yerda B-zagotovka eni, mm; S-zagotovka qalinligi, mm; σ_h- materialning cho’zilishga ko’rsatgan qarshiligi, MPa; r- bukish radiusi, mm.

Botirish. Bu ishlovda matritsaga o’rnatilgan doiraviy zagotovkaning markaziy qismiga puanson bilan ohista bosib, uni matritsa ko’ziga botirib o’tkaziladi. Bu ishlovda stakan, vtulka kabi buyumlar olinadi.