5A140 502-Moddalar va materiallar kimyosi mutaxassisligi magistranti Abdiqunduzov Hikmatillo Nuritdin o‘g‘li

Saraton kasalligini davolash.
Yapon universiteti professori noyob tajriba o’tkazdi. U sichqonlar organizmiga saraton hujayralarini yubordi va natijada ular teri saratoni bilan kasalandi. Shundan so’ng sichqonlar 2 guruhga ajratildi: bir guruhiga “Xitozan” berildi, ikkinchi guruhiga esa yo’q. Tadqiqot natijasida “Xitozan” iste’mol qilgan 1- guruhdagi sichqonlarda saraton hujayralari yo’qoldi va 2-guruhdagi sichqonlar esa o’ldi. Qo’yonlarda o’tkazilgan tajribalar ham shu natijalarni berdi. “Xitozan” berilgan hayvonlarda saraton hujayralar sog’lom hujayralar bilan almashinishi natijasida kasallikdan holos bo’ldilar. “Xitozan”ning klinik amalyotda qo’llanilishi ham yaxshi natijalar berdi.

1. 
   Saraton to’qimalardagi toksinlarni yo'qotadi. Ma’lumki, inson saraton kasalligiga chalingandan so’ng, tez vazinini yo'qota boshlaydi. Buning sababi - saraton to’qimalari toksinlar ajrata boshlaydi va organizmda (qon zardobi) temitning miqdori kamayib ketib, kamqonlik kelib chiqadi. Shundan so’ng inson organizmidagi yog’ parchalana boshlaydi, ishtaha yuqoladi. “Xitozan” ichakda mikroguruhlarga prchalanadi va o’z ta’sirida saraton toksinlarini yuqoptadi.
   
2. 
   Limfa to’qimalarini jonlantiradi, saraton bilan zararlangan to’qimalarni yo'qotadi. Inson organizmida ko’p xildagi limfa to’qimalari mavjud. Ularning noyobligi shundaki, u sog’lom hujayralardan saraton hujayralarni ajratib oladi va yo'qotadi. Bu bilan inson organizmida imunitet funksiyasini o’taydi. Limfa to’qimalarning saratonga eng katta faolligi pH=7.4 da namoyon bo’ladi. Biroq saraton to’qimalari atrofida ortiqcha kislotali muhit bo’lib, u limfa to’qimalari faoliga to’sqinlik qiladi. “Xitozan” qabul qilinganda esa pH muvozanati 0.5 birlikka to’g’rilash mumkin. Bunda limfa to’qimalari xaraktiriga mos muhit yaralib, saraton to’qimalarini yo'qotadi.
   

30

3. 
   Saratonga chalingan to’qimalrni ko’chib o’tishiga to’sqinlik qiladi. Saraton hujayralari qon tomirlari orqali ko’chib o’tadi. Tomirlar devorida konyugatsion molekulalar bo’lib, ularning yordamida saraton hujayralari ko’chib o’tishi kelib chiqadi . “Xitozan” qon tomirlarini devorlarini zichlashtiradi va saraton hujayralarini tomirlarga so’rilishiga chek qo’yadi[38].