Baxtli qiladigan ham shu, baxtsiz qiladigan ham shu.
A) 11 ta B) 15 ta
C) 5 ta D) 21 ta
18. Qaysi javobda jarangsiz jufti bor bo‘lgan til orqa undoshi berilgan?
A) b B) ng C) g D)f
19. Qaysi so‘zlarda nuqtalar o‘rniga bo‘g‘iz undoshi qo‘yiladi?
A) su..bat, ..il-..il B) no‘..at, ..ayot
C) ba..t, ogo.. D) ..il-..il, sho‘..
20. Qaysi qatordagi so‘zda sirg‘aluvchi jarangli undosh sirg‘aluvchi jarangsiz undosh sifatida talaffuz qilinadi?
A) Devor ustida musicha turibdi.
B) To‘yxonaga sabzi to‘g‘ragani chiqdik.
C) Cho‘ntagimga yuz so‘m solib ko‘chaga yugurdim.
D) Oltin o‘tda, odam mehnatda bilinadi.
21. Lablangan va lablanmagan unlilar yonma-yon kelgan so`zlarni toping.
1) okean 2) tabiat 3) muallim 4) noaniq
A) 3,4 B) 1,2,4 C) 1,2 D)1,2,3,4
22. Yer ochganning baxti ochilar. Gapdagi til undoshlarini aniqlang.
A)1 ta til o`rta, 7 ta til oldi, 3 ta til orqa
B)1 ta til o`rta, 8 ta til oldi, 2 ta til orqa, 1 ta chuqur til orqa
C) 1ta til o`rta, 9 ta til oldi, 1 ta til orqa
D) 2 ta til o`rta, 7 ta til oldi, 4 ta til orqa.
23. Qator undoshli so`zlar qatorini belgilang. A) Metall, gramm
B) tenglama , bodring
C) go`sht, barvaqt
D) paxta, nimcha
24. F undoshiga to’g’ri tavsif berilgan javobni aniqlang.
A) lab-lab,portlovchi,jarangsiz
B) lab-tish,portlovchi ,jarangli
C) lab-lab ,portlovchi,jarangli
D) lab-tish,sirg’aluvchi,jarangsiz undosh bo’lib,faqat olinma so’zlarda uchraydi
25. Hosil bo’lish usuliga ko’ra q hamda g’ undosh tovushlariga to’g’ri tavsif berilgan qatorni toping.
A)q-til undoshi,chuqur til orqa , g’-til undoshi,chuqur til orqa
B)q va g’ – bo’g’iz undoshlari
C)g’-jarangli ,q-jarangsiz
D)q -portlovchi ,g’-sirg’aluvchi
26. X undoshiga to’g’ri tavsif berilgan javobni belgilang.
A)chuqur til orqa,sirg’aluvchi,jarangsiz undosh
B)bo’g’iz,sirg’aluvchi,jarangsiz undosh
C)chuqur til orqa,sirg’aluvchi,jarangli undosh
D)portlovchi ,jarangsiz undosh
27. Z va s tovushlari uchun qaysi belgilar farqlovchi belgilar sanaladi?
A)til oldilik
B)sirg’aluvchilik
C)jarangli-jarangsizlik D)undoshlik
28. Burun undoshlari ishtirok etgan qatorni aniqlang.
А) b, m, p B) m, n, ng C) v, f, k D) q, g`, x
29. Qaysi so‘zdagi nuqtalar o‘rnida jarangli, sirg‘aluvchi, lab-tish tovushi yozilsa ham, uning jarangsiz jufti talaffuz qilinadi?
A) a..zal B) a..tomat
C) ta..silot D) sha..qat
30. shudring so‘zi tarkibida qanday undosh til tovushlari mavjud?
A) 3 ta til oldi, 1 ta til orqa undoshlari
B) 4 ta til oldi, 1 ta til orqa undoshlari
C) 4 ta til oldi, 1 ta til o‘rta undoshlari
D) 3 ta til oldi, 1 ta til o‘rta undoshlari
31. Qaysi gapda qatnashgan o’zaro shakldosh qo’shimchalar urg’u olish yoki olmasligiga ko’ra farq qiladi?
1. Kechgi taom payti tog’da ko’chki bo’lganligi haqida xabar berildi. 2. Bu yigitcha o’zini oqlashga tirnoqcha asos topolmadi. 3. Qat – qatgina qatlama, aqling bo’lsa, tashlama. 4. Qadrdon kundaligim, senga hech bir so’z yozmaganimga ancha bo’ldi, mana, bugun qalamdon ichidagi qalamimga yana qo’l uzatdim.
A) 1, 2, 3, 4 B) 2, 3, 4 C) 2, 3 D) 1, 4
32. Quyidagi qaysi so'zlardagi nuqtalar o'rnida sirg'aluvchi, jarangsiz, lab-tish undoshi yoziladi?
1) sa...sata; 2) sha...qat; 3) beta...fiq; 4) as...alt; 5) ta...silot.
A) 2, 3, 4 В) 1, 3, 5 С) 1, 2, 4, 5 D) 1, 2; 3, 4
33. O‘zbek tilida lab undoshlarining nechtasi jarangli sirg‘aluvchi undosh sanaladi?
A) ikkitasi B) uchtasi C) to‘rttasi D) bittasi
34. Qush edim, qanotim qayrildi; gul edim, bulbulimdan ayrildim; ko‘nglim sindi chil-chil; mening ozurda yuragimni bu kun so‘roqlamas hech kim. Ushbu gapda fonetik qoida asosida yozilgan nechta so‘z bor?
A) 4 ta B) 5 ta C) 6 ta D) 7 ta
35. 1) manba; 2) yonma-yon; 3) tandir; 4) qalampir; 5) tanbal; 6) yonbosh. Ushbu so‘zlarning qaysi birida talaffuzda tovush o‘zgarishi yuz beradi?
A) 1, 2, 5, 6 B) 1, 3, 4, 6 C) 2, 3, 4, 5 D) 3, 4, 5, 6
36. Yashash uchun foydali mehnat qilish kerakligini anglab yetish insonlikning birinchi shartidir. Berilgan gapdagi qo‘shimcha qo‘shish natijasida tovush o‘zgarishi vujudga kelgan so‘zlar miqdorini aniqlang
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
37. Og‘zaki nutqi yaxshi bo‘lgani uchun davraga boshlovchilik qilish unga topshirildi. Ushbu gapdagi so‘zlar tarkibida qanday fonetik o‘zgarishlar mavjud?
A) tovush tushishi B) tovush tushishi va almashuvi
C) tovush almashuvi va tovush orttirilishi
D) tovush almashuvi, tovush tushishi va tovush orttirilishi
38. 1) idrok; 2) terak; 3) ishtirok; 4) chok; 5) bolalik; Berilgan ushbu so‘zlarning qaysi biriga egalik qo‘shimchasi qo‘shilganda, asos qismda fonetik o‘zgarish bo‘ladi?
A) 1, 2, 3, 4 B) 2, 5 C) 1, 3, 4 D) 1, 2, 5
39. Unga uchragani yuragi dov bermadi, yig‘lab uyga keldi. Ushbu gapdagi so‘zlar tarkibida qanday fonetik o‘zgarishlar mavjud?
A) tovush tushishi B) tovush tushishi va almashuvi
C) tovush almashuvi va tovush orttirilishi
D) tovush almashuvi, tovush tushishi va tovush orttirilishi
40. 1) ko‘chmoq; 2) tikmoq; 3) sog‘moq; 4) chiqmoq; 5) egmoq. Ushbu fe’llardan o‘tgan zamon sifatdoshi yasalganda ularning qaysi biriga jarangli undosh bilan boshlanuvchi qo‘shimcha qo‘shiladi?
A) 1, 3, 5 B) 1 C) 1, 3, 4, 5 D) 2, 3, 4, 5
41. Quyidagi berilganlardan tarkibida ng harf birikmasi ishtirok etmagan so’zlarni aniqlang. 1) sening; 2) donga; 3) shtanga; 4) qonguncha; 5) yengil; 6) ko’ngach.
A) 2, 3, 5, 6 B) 1 3, 4, 5 C) 2, 3, 4, 6 D) 1, 2, 4, 6
42. Kongress so‘zi tarkibida qanday undosh til tovushlari mavjud?
A) 2 ta til orqa, 2 ta til oldi undoshlari
B) 2 ta til orqa, 4 ta til oldi undoshlari
C) 2 ta til orqa, 3 ta til oldi undoshlari
D) 1 ta til orqa, 1 ta chuqur til orqa, 4 ta til oldi undoshlari
43. So‘z tarkibida n harfi qaysi harflardan oldin kelganda ba’zan m tarzida talaffuz qilinadi?
A) b, m B) v, p C) f, t D) k, sh
44. Berilganlardan urg`u oxirgi bo`g`inga tushmaydigan so`zlar ajratib ko`rsatilgan javobni belgilang.
1) gazeta 2) traktor 3) o`rikzor 4) paxtakor 5) respublika
A) 1,2,5 B) 2,3,4,5 C) 2,3,5 D) 1,2,3,4
45. Faqat ochiq bo‘g‘inlardan iborat bo‘lgan so‘zni aniqlang.
A) orfografiya B) dangasalik
C) monografiya D) suverenitet
46. So’z imlosida sodir bo’ladigan fonetik o’zgarishlar to’g’ri izohlangan javobni aniqlang.
A) “k” va “q” undoshi bilan tugagan barcha so’zlarga egalik shakllari qo’shilganda tovush almashishi kuzatiladi.
B) Kelishik qo’shimchalari qo’shilishi natijasida so’z asosida tovush almashishi bilan bog’liq fonetik o’zgarish kuzatilishi mumkin emas.
C) Ayrim fe’llarga nisbat qo’shimchasi qo’shilishi natijasida tovush tushishi bilan bog’liq fonetik o’zgarish kuzatilishi mumkin.
D) Ayrim fe’llarga o’tgan zamon sifatdosh shakli qo’shilganda fe’l asosida fonetik o’zgarish kuzatiladi.
47. Tarkibidagi jarangsiz undoshni jarangli jufti bilan almashtirib yangi ma’noli so’z hosil qilish mumkin bo’lgan so'zlar qatorini aniqlang.
A) tarz, tovon, ganch B) tom, solih, qarz
C) tog’, sog’, xiyla D) don, o’z, dil
48. x va h undoshlarining farqlovchi belgilari quyidagi qaysi tasnifda namoyon bo’ladi?
A) hosil bo’lish usuliga ko’ra
B) ovoz va shovqinning ishtirokiga ko’ra
C) hosil bo’lish o’rniga ko’ra
D) tarkibiga ko’ra
49. Tarkibida sonor tovushi ishtirok etmagan so’z qatnashgan gapni toping.
A) Chol unga yaqinlashib, salom berdi.
B) Men ular bilan to’rt marta gaplashdim.
C) Nogoh entikdi-yu, egildi kamon.
D) Men shu Vatan qo’ynida undim-o’sdim
50. Ahmoqlarning yuragi og’zida, donolarning tili esa yuragidadir. Berilgan gapdagi nechta so'zda tovush almashishi yuz bergan?
A) 4 ta B) 2 ta C) 3 ta D) 1 ta
51. Bo’g'inlarga ajratish bilan asos va qo'shimchalarga ajratish teng keladigan qatorni toping.
A) tunda, tuman B) zafar, omad
C) tongga, bog’da D) yulduz, g’arb
52. Bitta tovush tushishi, bitta tovush almashishi hodisasi yuz bergan so’zni belgilang.
A) qiynog’i B) sayroqi C) qaynoq D) yig’loqi
53. Yaxshi bo’lgin, hatto dushmaning oson Seni deyolmasin yaramas, yomon. Tanburning ovozi soz chiqib tursa, Qulog’in buramas sozchi hech qachon.
She’riy parchada sonor bilan tugaydigan yopiq bo’g’inlar soni nechta?
A) 11 ta B) 12 ta C) 13 ta D) 14 ta
54. Qaysi javobdagi so'zda fonetik hodisa kuzatiladi?
A) O'ynab gapirsang ham o'ylab gapir.
B) Odob yoshlarni kattalar duosiga sazovor etadi.
C) Ne-ne to'siqlarni yengishgan edi
D) Asabiylashmay yuzma-yuz o’tirib, fikrimizni tushuntira olmas ekanmiz.
55. Qaysi gapda barcha yopiq bo'g'inlar faqat til undoshlari bilan tugagan?
A) Tursun tomda tursin.
B) Eng buyuk jasorat bu - ma'naviy jasoratdir.
C) Guvoh sudga ketdi, qo’shnim sutga ketdi.
D) «Hamma balo tildan keladi», - deydi bobom.
56. Til oldi jarangsiz undosh o’rnida til orqa jarangli undosh ma’no farqlashi mumkin bo’lgan so’zni toping.
A) surma B) tirsak C) sovuq D)shanba
57. Ovoz va shovqinning ishtirokiga ko'ra bir guruhga mansub undoshlardan tashkil topgan so’zni toping.
A) filologiya B) qarindosh-urug' C) tortiq D) baland
58. a unlisi o unlisi kabi aytiladigan so'zlar qaysi javobda berilgan?
A) savob, zamon, bahor B) osmon, samo, ko’lam
C) shifokor, qog’oz, qalam D) bola, arg’imchoq, turna
59. O'zbek tilidagi qaysi jarangsiz undosh tovushlar nutqda ko'makchi morfema sifatida qo’llanishi mumkin?
A) k, t, ch B) h, sh, q C) k, m, sh D) ch, q, v
60. Qaysi qatordagi so'zlarda faqat jarangli undoshlar bor? A) pastak, ko’ksulton, ko’lmak
B) bardosh, ko’klam, badnafs
C) bilag’on, maydon, jadval
D) paxsa, sukut, sochiq
61. Hamid Olimjon – o`zbek adabiyotining atoqli namoyondasi. Ushbu gapda qanday unlilar eng ko’p qo`llanilgan?
A) yuqori tor unlilar B) quyi keng unlilar
C) o`rta keng unlilar D) old qator unlilar
Do'stlaringiz bilan baham: |