5 morfologiya. So‘z turkumlari. Ot

OTLARNING MORFOLOGIK XUSUSIYATLARI

1. 
   Otlar kelishik qo'shimchalari bilan qo'llanadi, birlik va ko'plik sonda ishlatiladi (kelishik va son otlarning doimiy xususiyatidir), egalik qo'shimchalarini oladi(bu doimiy xususiyati emas).
   
2. 
   Yasalish xususiyatiga ega.
   
3. 
   Erkalash, kichraytirish, ko'plik kabi qo'shimchalarni qabul qiladi;
   
4. 
   Sifat o'rnida qo'llanadi: asfalt yo'l, oltin bilaguzuk, temir sandiq.
   

OTLARNING SINTAKTIK XUSUSIYATLARI

1. 
   Otlar gapda ega, kesim va ikkinchi darajali gap bo’laklari, shuningdek, undalma bo'lib keladi: a) ega: Kecha do'stim keldi. b) ot kesim: Mening akam - jurnalist.
   

d) to'ldiruvchi: Husnorani ko'rdim. e) hol: Toshkentga bordim. f) aniqlovchi: Hakimaning dugonalari keldi. g) undalma: Xalqim, qo’zg’al!!

2. 
   Ot so'z birikmasida tobe yoki hokim so'z sifatida qo'llanadi: katta kitob, akamni ко'rdim.
   

NOMSHUNOSLIK

Turli xil obyektlarning muayyan nom bilan atalishida ularning ma’lum belgilari e’tiborga olinadi. Buyuk shaxslarning nomini abadiylashtirish uchun u bilan qandaydir bog'liq bo'lgan holat hisobga olinadi yoki shaxsga katta hurmat yuzasidan joy shu shaxs nomi bilan yuritiladi. Masalan, Hamzaobod shahri shu joyda ma’lum davr yashab, mehnat qilgan Hamza nomi bilan; Qipchoq, Saroy, Kenagas, Jaloyir, Naymancha qishloqlarining nomlari shu qishloq aholisining etnik kelib chiqishi bilan; Qatorterak, Uchtol, Beshariq, Balandmasjid singari joy nomlari shu joydagi o'simlik, bino, suv inshooti xususiyati bilan bog'liq ravishda qo'llangan.
Shaxsga qo'yilgan nomlarda esa ota-onaning orzu-umidi (Baxtiyor, Umid, Go'zal), bolaning tashqi belgisi (Xoldor, Anor, Qovoqvoy), xalqning urf-odati (O'roqvoy, Teshavoy), tug'ilgan kuni (Odina, Jumavoy) o‘z aksini topgan bo`ladi.