5. Mehnatni boshqarish usullari. Reja

6. Xodimlar salohiyatidan foydalanishni baholash. 
Tashkilotlardagi xodimlarning salohiyatidan samarali va to’la foydalanish zarurdir. Bu 
maqsadda xodimlar salohiyatidan foydalanishni baholab borish kerak. Xodimlar salohiyatidan 
foydalanishni baholash ikki maqsadni ko’zlaydi — har bir xodim faoliyatining natijalarini 
yaxshilash, rezervlarini aniqlash va uning kasbiy hamda shaxsiy fazilatlaridan to’liqroq 
foydalanish va malaka darajasini oshirish hisobiga uning korxona (yoki uning bo’linmasi) ishiga 
ta’siri; shartnoma shartlarida ko’zda tutilgandek, faoliyat unumdorligi va natijalariga muvofiq 
mehnatga haq to’lashning asosi bo’lib xizmat qilish. 

---

Xodimlarning mehnat va ijodiy salohiyatini, ularning ish fazilatlarini amalga oshirishning 
zarur sharti mansab modelining turli variantlarini tuzishni nazarda tutuvchi, xodimlarning aniq 
faoliyat ko’rsatuvchi kasbiy-malaka va lavozimli ko’tarilish tizimining mavjudligidir. Ushbu 
tizim xodimlarni lavozim topshiriqlarining bajarilishiga konkurs asosida zahira yaratishni hamda 
mansabdan-mansabga ko’tarilishga nomzodlarni o’qitish va tajribasini oshirishni o’z ichiga 
oladi. Tadbirkorlik, rahbarlik ishlariga moyilligi bo’lmagan shaxslar uchun o’sha kasb yoki 
lavozim doirasida malaka bo’yicha ko’tarishni (razryad, klass yoki toifasini oshirishni) kengroq 
amalda qo’llash lozim. Ammo xodimning lavozimga ko’tarish to’g’risidagi masalasining 
yechishda hamma hollarda uning qobiliyati, shuningdek, bozor talablarini hisobga olgan holda 
ishga yetarlicha tayyorgarligi e’tiborga olinadi.
Xodimlar salohiyatidan foydalanishni baholash bosqichida har bir xodimning ish 
bajarishini, o’zini tutishini, ishga vijdonan yondoshishini, mas’uliyatni to’la xis etishini, mustaqil 
qarorlar qabul qila olishini va ularni amalga oshirishni bilishini, mehnat jamoasidagi 
hamkasabalar va rahbarlar bilan o’zaro munosabatlarini tahlil qilib boriladi.
7