5-mavzu. Tizim va boshqarish Reja

5-mavzu. Tizim va boshqarish


Reja

1. 
   Tizimda boshqarish
   
2. 
   Masalani yechish modeli.
   
3. 
   Masalani yechimini izlashda Dyui modelidan foydalanish.
   

Tayanch iboralar: boshqarish, tizimni boshqarish, boshqarish masa, tizimda boshqarish,
Tizimda boshqarish


Axborotning doimiy oqimi sababli tizim atrof muhit bilan maqsadga muvofiq oʻzaro harakatni amalga oshiradi, ya’ni boshqaradi yoki oʻzi boshqariladi. Axborot nafaqat ishlab chiqarishning, balki boshqarishning ham vositasiga aylandi.
Tizimning boshqarish masalasining mohiyati – qimmatli axborotni “shovqin”lardan (keraksizlaridan, ba’zan tizim uchun zararli boʻlganlaridan) ayirish va ushbu tizimga mavjud boʻlishiga hamda rivojlanishiga imkon beradigan axborotni ajratish. Boshqarish – bu bilimlarni bir maqsadga yoʻnaltirilgan holda faollashtirish. Boshqarish va alohida shakl boʻlgan oʻz-oʻzini boshqarish – bilimlarni faollashtirishning eng oliy shaklidir.
Tizimda boshqarish – tizimning, qanday qilib, qaysi elementlari bilan bajarilishiga bogʻliq boʻlmagan holda amalga oshiriladigan, ichki vazifasidir.
Tizimni boshqarish – boshqarishning, tizimning ishlashi uchun zaruriy boʻlgan shartlarini ta’minlaydigan, tashqi vazifalarini bajarish.

Tizimni boshqarishning umumiy sxemasi.

Misollar



Misol 1. Tizimda boshqarish – tashqi muhitning sharoitlariga bogʻliq boʻlmagan holda amalga oshiriladigan tizimning ichki funksiyasi. Tizimni boshqarish – boshqarishning tizimni muhit bilan zaruriy oʻzaro munosabatlarini ta’minlovchi tashqi funksiyalarining bajarilishi. Tizimni (tizim ichida) boshqarish har xil maqsadlarda ishlatiladi:

1. 
   ma’lumotlarni uzatish tezligini oshirish;
   
2. 
   uzatiladigan ma’lumotlar hajmini oshirish;
   
3. 
   ma’lumotlarni qayta ishlash vaqtini kamaytirish;
   
4. 
   ma’lumotlarni zichlash darajasini oshirish;
   
5. 
   tizim aloqalarini (modifikatsiyasini) oshirish;
   
6. 
   axborotlarni (axborot bilan ta’minlanganlikni) oshirish.