5-Mavzu: So‘z birikmasi sintaksisi

Gaplarni so'z birikmalariga ajratib ko'chiring. Birikmalarning turlarini aniqlang. Gap bo'laklarining qaysi so'z turkumi bilan ifodalanganini tushuntiring.

Saxiylik kishilar o'rtasidagi ishonch va muhabbatdan paydo bo'ladi. Saxiy kishi o'z iltifoti bilan birovga qarz yoki yordam bermaydi, balki unga bo'lgan ishonchining qanchalar quvvatga ega ekanligini oshkor etadi. Chingiz Ahmarov barchaga saxiylik ko'rsatishni xohlaydi. Hammaning ko'nglini olishni, qo'lidan kelgancha yaxshilik qilishni istaydi. Demakki, u insonga ishonadi.
Chingiz Ahmarovning esdaliklarini o'qib, savollarimga qisman javob topgandek bo'laman: «Xalqning ishonchini oqlay oldimmi? Ruhimda to'xtovsiz, iznsiz oqib yotgan cheksiz-chegarasiz hayajonlarimni, orzu-maqsadlarimni, ehtiroslarimni san'atga aylantirib, rang-tasvirga ko'chirib, odamlar qalbiga singdira oldimmi? degan so'roq qarshisida shaxsiy yetishmovchiliklarim va turmush
og'irliklarini esimdan chiqaraman, yanada ko'proq kuch bilan ishlash orqali xalqdan qarzlarimni uzishim kerakligini o'ylab ustaxonaga shoshaman. Yangi, katta asarlar yaratish ishtiyoqi meni bir soniya ham tark etmaydi... Ishlashim, tanda jon bor ekan, rasmlar chizishim kerak...»

Ko'chiring. So'z birikmalarini ajrating. Tobe bo‘lakdan hokim bo'lakka chiziqcha tortib, chiziqning tepasiga ularning bog‘lanish usullarini yozib qo'ying.

1. Tarixni anglash orqali insonda hayotni anglash qobiliyati shakllanadi. 2.Inson tarixning yaratuvchisi, ishtirokchisi va uni dunyoga keltiruvchi eng oliy xilqat ekanligini va bu rad etib bo'lmas haqiqatligini tan olamiz. 3. Insoniyat tarixi bu har birimizga bog'liq bo'lgan, o'zligimizni ko'rsatadigan, bizning olis shajaramizni, nasl-u nasabimizni, insoniy qadr-u qimmatimizni belgilaydigan muqaddas va mo'tabar voqelikdir. 4. Biz g'olib chiqmoqchi ekanmiz, bunda bizga yangicha g'oya kerak. Bu g'oyaning zamirida xalqimizning o'zligini anglashi yotadi. Haqqoniy tarixni bilmasdan turib esa o'zlikni anglash mumkin emas. 5. Har bir yangi avlod yangi tarixni taqozo etadi, uni yaratadi, takomillashtiradi. O'z dunyoqarashi va manfaatlari doirasida vujudga keltiradi.


(«Fidokor» gazetasidan)
Venn Diagrammasi.