5-mavzu: Saqlash omborlarini loyihalash va loyihani tanlash. Reja

2. Xom ashyo xisobi
Xom ashyo xisobida quyidagilar aniqlanadi:
- xom ashyoni zavodga olib kelish grafigi;
- liniya, sex yoki zavodning ishlash grafigi;
-liniya, sex yoki zavodning dasturi:xar oyda ishlab chiqariladigan mahsulotning turi va miqdori, umumiy yillik dasturi;
- 1 m sh b (yoki 1t) tayyor mahsulot ishlab chiqarish uchun xom ashyo va materialning sarflash normasi; 1- soatda, smenada va yillik xom ashyo matariallarda bo‘lgan ixtiyoj;
xar bir texnologik operatsiyaga bir soat ichida kelib tushadigan xom ashyo yoki yarim-fabrikat miqdori; ushbu ko‘rsatgich bo‘yicha kerak bo‘lgan mashina va apparatlar soni aniqlanadi.
2.1. Xom ashyo zavodga olib kelish grafigi
Ushbu grafik texnik- iqtisodiy asoslashdagi materiallarning asosida tuzuladi. Grafikda xar bir xom ashyo turining kelib tushish vaqti, qayta ishlashning boshlanishi va tamom bo‘lishi ko‘rsatiladi.
Birinchi, navbatda mavsumdagi asosiy, xom ashyo (meva va sabzavotlar), keyin kolgan xom ashyo va yarimfabrikatlar (gusht, balik, tomat-pasta, mevali sharbatlar, mo‘zlatilgan sabzavotlar va boshqalar) ni kelib tushish vaqti ko‘rsatiladi.Zavodlarni xom ashyo bilan to‘liq ta’minlash uchun xar xil muddatda pishadigan xom ashyoni qayta ishlashga muljallangan bo‘lishi kerak.
2.2. Liniya, sex yoki zavodning ishlash grafigi
Ushbu grafik bo‘yicha bir sutka, bir yil va xar oyda smenalar soni xar bir konservalar turi uchun aniqlanadi. Zavod bo‘yicha ish grafigi xom ashyo kelib tushish grafigi bo‘yicha tuzuladi.
Grafik iloji boricha bir xil bo‘lishi kerak. Sutkada smenalar soni quyidagilarga asoslanib aniqlanadi.
Mavsumda kelib tushadigan xom ashyoni qayta ishlash uchun uch smenali ish rejalashtiriladi. Tomat-pasta, tomat-pyure, tomat va mevali sharbatlar, mevali sharbatlar (yarimfabrikatlar), mevali pyure, ko‘k no‘xat, gazakbop konservalarni ishlab chiqarish uchun 3 smenali (uzluksiz) ish rejimi rejalashtiriladi. Mavsumning boshida va oxirida ( 5-10 kun). Xom ashyo kam miqdorda kelib tushganda bu liniyalar 1-2 smenada ishlaydi.
Uzoq vaqt saqlanadigan xom ashyo (ildiz mevalar), mexnatni ko‘p talab qiladigan konservalar (murrabo, kompot, marinad) ni 2 smenada ishlab chiqariladi.
Xom ashyo yil davomida olib kelinsa, sex 1 yoki 2 smenada ishlaydi. Masalan, qish mavsumida tomat-pastani, mevali sharbatlarni mayda idishlarga qadoqlash.
Saqlash muddati 36 s. cha bo‘lgan meva va sabzavotlarni qayta ishlash uchun oyidagi ish kunlar soni 25, smena davomiyligi 7 s; qolgan xom ashyo va yarim fabrikatlar uchun bu ko‘rsatkichlar 20 kun va 8 soatni tashqil etadi.