5-mavzu polimer materiallarning asosiy xossalari. Polimir materiallari va buyumlar (pmb). Plastmassalar reja

Polimetilmetakrilat (organik shisha) metakril kislotasining metil efirini polimerizatsiyalash usulida olinadi. Metilmetakrilat rangsiz shaffof modda bo‘lib, tabiiy gaz, neft uglevodorodlaridan murakkab kimyoviy texnologik ishlov berib tayyorlanadi.
Polimetilmetakrilatning o‘ta shaffofligi, rangsizligi, ultrabinafsha nurlarni o‘tkazishi, nurga bardoshliligi, atmosfera muhitiga chidamliligi u asosida organik shisha mahsulotlar ishlab chiqarish imkoniyatini yaratadi. Organik shisha ultrabinafsha nurlarni 73,5% o‘tkazadi, xolbuki oddiy silikatli oyna 0,6%, silikatli ko‘zgu oynasi 3%, kvars shishasi esa 100% shunday nurlarni o‘tkazadi. Organik shisha kasalxona, vitrina, issiqxona, sanoat binolari tabiiy yoritish moslamalari, bezak to‘siqlari oynalari tayyorlashda ishlatiladi. U oson kesiladi, jilolanadi. Texnik organik shishaning siqilishdagi mustahkamligi 120-140 MPa, zarbiy qovushoqligi 60-183⁰S haroratda kamaymaydi.
Organik shishaning issiqqa bardoshliligi kam (80⁰S), edirilishga bardoshliligi etarli emas; kislota va ishqor eritmalariga chidamsiz, atseton va shu kabi organik erituvchilarda oson eriydi, yonuvchan mahsulot.
Polivinilatsetat (PVA) vinilatsetatni polimerizatsion usulda sintez qilib olinadi. Vinilatsetat sirka kislotasi murakkab efiri va vinil spirti asosida tayyorlanadi.
Polivinilatsetat smolalari rangsiz, qovushoq, nurga bardoshli, suv bilan istalgan nisbatda aralashadi, yog‘och, qog‘oz, suvalgan yuzalar va sh.k. larga yaxshi yopishadi. Ular asosida emulsion bo‘yoqlar, elimlar, mastikalar olinadi, suvli dispersiyasidan choksiz pollar, polimersement qorishma va betonlar tayyorlanadi. Polivinilatsetat dispersiyasi qo‘shilgan mineral bog‘lovchilar asosidagi kompozitsion materiallar suv o‘tkazmasligi yuqori, kimyoviy muhitlarga chidamli bo‘ladi.
Poliizobutilen [-SN₂-S(SN₃)₂-]_n izobutilenni SNS(SN₃)₂ polimerizatsiyalab olinadi. Izobutilen neft mahsulotlarini organik sintez qilib tayyorlanadi. Poliizobutilen kauchuksimon elastik, polietilen kabi engil material, nisbiy uzayishi 1000-2000%. U suvga, kislota va ishqorlar muhitiga bardoshli, sovuqqa yuqori chidamli.
Poliizobutilen tarkibiga qurum, grafit, talk va boshqa o‘ta mayda kukunlar kiritilib germetiklar tayyorlanadi. Undan elimli lentalar, linoleumni yopishtirish uchun elimlar, gidroizolyasiya materiallari olinadi.