5-mavzu: O‘zbekistonda demokratik, fuqarolik jamiyati asoslarining shakllantirilishi, amalga oshirilgan siyosiy o‘zgarishlar

Fuqarolik 

jamiyatini 

rivojlantirishda 

nodavlat 

notijorat 

tashkilotlarining  faoliyati.  O’zbekiston  mustaqillikning  dastlabki  yillaridanoq 

huquqiy demokratik davlat, fuqarolik jamiyatini barpo qilishni oldiga maqsad qilib 

qo’ydi. Dastlab fuqarolik jamiyati asoslarini shakllantirishga e’tibor berilgan bo’lsa, 

2000-yildan  –  bugungi  kunga  qadar  davrni  qamrab  olgan  bosqichda  mamlakatda 

faol  demokratik  yangilanish  va  modernizatsiyalash  jarayonlari  kuzatildi.  Ushbu 

bosqichning  asosiy  vazifasi  qilib  milliy  davlatchilik  asoslarini  mustahkamlashga 

qaratilgan  kuchli  davlatdan  –  kuchli  fuqarolik  jamiyatiga  bosqichma-bosqich 

o‘tish  masalasi  qo‘yildi.  Mamlakatning  siyosiy  va  iqtisodiy  hayotida 

demokratlashtirish va liberallashtirish jarayonlari chuqurlashdi, inson haqhuquqlari 

va  erkinliklarini  himoya  qiluvchi  mustaqil  sud  tizimi  mustahkamlandi,  fuqarolik 

jamiyati  asoslari  rivojlandi, fuqarolarning iqtisodiy  va  siyosiy  faolligi ortib  bordi. 

Islom  Karimov  tomonidan  mamlakatda  fuqarolik  jamiyatini  shakllantirish  va 

demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish konsepsiyasi ishlab chiqildi. Ushbu 

bosqich  davlat  hokimiyati  va  boshqaruvini  yanada  demokratlashtirish,  sud-huquq 

---

tizimi,  axborotlashtirish  sohasini  isloh  etish,  so‘z  erkinligini  ta’minlash,  saylov 

qonunchiligini  takomillashtirish,  iqtisodiyotni  liberallashtirishga  qaratilgan 

demokratik 

bozor 

islohotlarini 

chuqurlashtirishga 

qaratilganligi 

bilan 

xarakterlanadi. 2002-yili bo‘lib o‘tgan Oliy Majlisning IX sessiyasida mamlakatning 

Birinchi  Prezidenti  Islom  Karimov  ayni  ana  shu  ko‘p  qirrali  islohotlarni  amalga 

oshirishning  yangi  tamoyillarini  o‘rtaga  tashladi.  Unda  islohotlarga  doir  yettita 

masala – ustuvor yo‘nalish belgilab berildi.   

Ustuvor  yo‘nalishlardan  biri  jamiyat  hayotida  nodavlat  va  notijorat 

tashkilotlarining  o‘rni  va  rolini  oshirish  orqali  fuqarolik  jamiyatini  barpo  etish 

jarayonlarini chuqurlashtirish, «Kuchli davlatdan – kuchli jamiyat sari» tamoyilini 

amalga  oshirish  hisoblanadi.  Davlat  siyosatining  bosh  yo‘li  huquqiy,  demokratik 

davlatni vujudga keltirish, qonun oldida barchaning tengligini ta’minlash, «fuqaro – 

jamiyat  –  davlat»  prinsipini  joriy  etish,  ana  shu  yo‘l  bilan  fuqarolik  jamiyatini 

vujudga keltirish bo‘ldi.