5-mavzu ommaviy qirg‘in qurollari va ular bilan bog‘liq favqulotda vaziyatlar. Terrorizm turlari va ularga qarshi kurash

Sariq lixoradka	Kasallik tarqatuvchi xashoratlar, xayvonlar va insonlar orqali	4-6
10-14
Toshma-tif	Kasallik tarqatuvchi xashoratlar, xayvonlar va insonlar orqali	10-14	60-90
Blastomikoz	Zararlangan tuproq va o’simliklar orqali	10-20	15-90
Botulizm	Tarkibida toksin bo’lgan ozuqa	0.5-1.5	40-80

. Viruslar - bir guruh mikroorganizmlar bo’lib, 0.08 - 0.35 mkm gacha o’lchamga ega. Ular faqat tirik organizm xujayralarida yashashi va ko’payishi mumkin. Ular tashqi muqit ta'siriga, temperatura va quritilishga juda chidamlidir. quyosh nuri, ultrabinafsha nurlari shuningdek 600 S dan yuqori temperatura, dezinfektsion vositalar (formalin, xloramin) ga o’ta ta'sirchandir. Viruslar inson organizmida 75 turdan ortiq kasalliklarni qo’zqatib, ulardan eng xavflilari immunitet tanqisligi OITS (SPID), turli gripp, tabiiy ospa, sariq vasvasa va boshqalar.

Rikketsiylar - xossalariga ko’ra bakteriya va viruslar oralig’idagi mikroorganizmlar bo’lib, 0.3 - 0.5 mkm o’lchamga ega bo’lib, quritish, muzlatish, namlik o’zgarishi kabi ta'sirlarga uchramaydi. Aksincha yuqori temperatura va dezinfektsion vositalarga juda ta'sirchandir. Rikketsiylar organizmda asosan qon so’ruvchi bezarar mikroorganizmlar sifatida yashaydi.

Zamburug’lar - bir va ko’p xujayrali o’simlik mikroorganizmlar bo’lib, o’lchami 3 - 50 mkm gacha bo’ladi. Zamburug’lar guruhi muzlatgich, quritish, quyosh nuri va dezinfektsion vositalarga o’ta chidamli bo’ladi. Organizmda yuz beradigan zamburug’li kasalliklar “mikoz” nomi qo’shib ataladi.
Yuqoridagilardan tashqari qishloq xo’jaligi o’simliklari va chorvachilikka ham turli kasalliklarni qo’zqatuvchilar qo’llanilishi bilan birga zararli xashoratlar: kolorado qo’nqizi, chigirtka, gessen pashshasi va boshqalar orqali qam ommaviy ta'sir ko’rsatilishi mumkin.
Infektsion kasalliklar asosan tez tarqaluvchi va rivojlanuvchi kasalliklar bo’lgani uchun turli darajadagi havfli epidemiologik holatlarni yuzaga keltirishi mumkin. Ularni oldini olish chora-tadbirlari sifatida kasallikka qarshi vaktsinatsiyalash, kasallik o’choqlari va joylarni dezinfektsion vositalar bilan tozalash, bunday hududlarda izolyatsiya, observatsiya va karantin rejimlarini o’rnatish orqali ommaviy tarqalishiga chek qo’yilishi mumkin.
RM, ZM yoki bakteriologik vositalar bilan zararlangan territoriya, barcha narsalar, oziq-ovqat, em-hashaklarni zararsizlantirilmaguncha odamlar va hayvonlar uchun havflidir. Zararlanish turiga qarab, zararsizlantirish har hil bo’ladi:

• 
  dezaktivizachiya;
  
• 
  degazachiya;
  
• 
  dezinfekchiya;