5-mavzu ommaviy qirg‘in qurollari va ular bilan bog‘liq favqulotda vaziyatlar. Terrorizm turlari va ularga qarshi kurash

5-mavzu ommaviy qirg‘in qurollari va ular bilan bog‘liq favqulotda vaziyatlar. Terrorizm turlari va ularga qarshi kurash

5-MAVZU

OMMAVIY QIRG‘IN QUROLLARI VA ULAR BILAN BOG‘LIQ FAVQULOTDA VAZIYATLAR. TERRORIZM TURLARI VA ULARGA QARSHI KURASH

Reja.

1. Yadroviy qurol va uning zararli ta'siri.
2. Kimyoviy qurol va uning turlari.
3. Biologik (bakteriologik) qurol-vositalar.
4. Terrorizmning turlari.
5. Terrorizmga qarshi kurash bo’yicha tuzilgan xalqaro bitimlar.
6. O’zbekiston Respublikasining “Terrorizmga qarshi kurash to’g’risida” gi qonuni.
Yadroviy qurol bo’linish yoki birikish yadro reaktsiyasi natijasida ajralayotgan energiya quvvatiga asoslangan bo’lib, eng xafvli Oqq xisoblanadi.
Yadroviy portlashning zararli ta'siri qurolning quvvatiga, portlashning ko’rinishiga hamda yadro zaryadlanishiga bog’liq bo’ladi.
Yadroviy qurolning quvvati trotil ekivalenti bilan xarakterlanadi,ya'ni trinitrotoluol og’irligi bilan o’lchanib, quvvati bo’yicha quyidagi turlarga bo’linadi:
O’ta kichik - (1 ming tonna gacha)
Kichik - (1-10 ming tonna gacha )
O’rtacha - (10-100 ming tonna gacha)
Katta - (100 ming -1 mln. tonna gacha)
O’ta katta - (1 mln. tonnadan katta)
Yadroviy portlpshning ko’rinishlari: yer osti (suv osti), yer usti (havoda),va yuqorida bo’lishi mumkin.
Yadroviy portlash natijasida ajralgan katta miqdordagi energiya havoda
Yorug’lik nurlanishi, zarba to’lqini, elektromagnit impuls, o’tuvchi radiatsiyahtarqalishiga hamda radiatsion zararlanishga sarflanadi.

Zarba to’lqini - portlash markazidan har tarafga yo’nalgan, havobqatlamining keskin siqilishi va juda baland tovush to’lqinining tarqalishi.

Yorug’lik nurlanishi - o’zida ultrabinvafsha (ko’rinuvchi) va infraqizil spektrlarni jamlagan elektromagnit nurlanishi bo’lib portlash yorug’lik qismidan tarqaladi.

Radiatsion zaralanish - yadro portlash zonasidan tarqalayotgan gamma nurlanish va neytronlarning oqimidir.

Elektromagnit impuls - birinchi navbatda radioelektron va elektron apparatlarga ta'sir ko’rsatadi. Elektromagnit impuls bu juda qisqa vaqtdagi kuchli quvvatga ega bo’lgan elektr maydonidir.
O’tuvchi radiatsiya muqitdagi atomlarni ionlashtiradi va tirik organism tanasidan o’tganda to’qimalardagi atom va molekulalarni ionlashtiradi, natijada organizmda moddalar almashinuvi buzilishi sababli nurlanish kasalligi kelib chiqadi. Nurlanish darajasiga ko’ra, bu kasallik 4 guruqga bo’linadi.