5-mavzu. Millatchilik, milliy ziddiyatlar va ularning salbiy oqibatlari

Geosiyosat

Oʻzining „Jamoat kelishuvi haqida“ (1762 y.) risolasida Jan-Jak Russo davlatning yerlari „aholini boqish uchun yetarli“ boʻlishi kerakligini taʼkidlaydi. Keyinchalik bu fikr davlat chegaralari millat uchun kerakli moddiy zaxiralar bilan belgilanishi kerak degan iddaoni keltirib chiqardi. Masaln, F. Ratsel davlatlar oʻsmasa, ular oʻladi, deb taʼkidlagan. Bu bilan u davom etgan Ovrupo qudratli davlatlarining Afrikadagi kolonial ekspansiyasi ostiga nazariy asos keltirgandi. Shunga oʻxshash qarashlarga Helford Makinder ega boʻlgan.

1899 y. geograf R. Chellen geosiyosat tushunchasini amalga tadbiq etdi, va uni keyinchalik K. Haushofer rivojlantirdi. Geosiyosat deganda davlat faoliyatini qoʻllab-quvatlash va uning siyosatini yoʻnaltirish uchun joʻgʻrofiy bilimlarni oʻrganadigan fan tushunilgandi^[21]. Geosiyosat kolonializm va natsional-sotsializmni (natsizm) oqlash uchun xizmat qilgani bois, Ikinchi jahon urushidan keyin bu nazariya diskreditatsiya qilingandi.