5-мавзу. Машинасозликда ишлаб чиқариш хавфсизлиги

Чархлаш (заточной) станок билан ишлашда меҳнат хавфсизлиги қоидалари.

Чархтошни синаш пайтида ишчи чархтошни айланиш текислигида турмаслиги, балки станок ѐнбошида туриши лозим.Чархлаш станоги ўта эҳтиѐткорлик ва диққат билан ишлашни талаб қилади. Чархтошнинг айланиш тезлиги белгиланган меъѐрга мос бўлиши лозим.

Фақат текширилган (синалган) думалоқ чархтошлардан фойдаланиш лозим. Ҳар бир чархтош станокка ўрнатилгандан сўнг, 5 минут давомида бўш ҳолда (деталга теккизмасдан) айлантирилиши лозим, бунда чархтош атрофида ҳимоя кожухи (тўсиғи) бўлиши зарур.
Чархтошни синашда синов айланиш тезлиги номинал ишчи тезликдан 50%га кўпроқ бўлиши зарур.Чархтошни станокка ўрнатишда унинг флянци ва думалоқ чархтош орасига картон ѐки бошқа эластик материалдан, қалинлиги 0,5-1 мм бўлган прокладка жойлаштириш лозим. Прокладка фланецдан айлана бўйлаб 1ммдан ортиқ чиқмаслиги лозим.
Синов пайтида, думалоқ чархтошнинг айланишида ўқ бўйича лапанглаши, тепиши (биение) 3,3 ммдан ошмаслиги лозим. Станокни тўхтатиш учун айланаѐтган чархтошга бирорта буюмни тираб, секинлатиб тўхтатиш таъқиқланади.
Барча чархлаш ва силлиқлаш станокларининг корпуслари ерга уланган (заземление) бўлиши лозим. Чархлаш станоклари махсус шаффоф ҳимоя экранига эга бўлиши лозим. Ҳимоялаш экрани бўлмаган тақдирда ишчи ҳимоя кўзойнагидан фойдаланиши лозим.
Кескич асбобни ўткирлаш вақтида уни чархтошга кескин ҳаракат билан урмаслик, уни чархтошга қаттиқ тирамаслик ва чархтошни титраб-силкиниб ишлашига йўл қўймаслик лозим. Атрофи тўсилмаган чархтош ишчи кийимини тортиб кетиши натижасида жиддий шикастланишга олиб келиши мумкин.
Ишлаётганда думалоқ чархтошни ѐрилишидан ва майда қисмлари учишидан сақланиш лозим. Хавфсизлик қоидаларига риоя қилмаслик думалоқ қумтошнинг синиб отилиши, отилган майда зарраларнинг ишчи кўзига тушишига олиб келиши мумкин.
Кескич асбобларни қўл билан чархтошда чархлаш пайтида ишчининг ишчи қўлига қўлқоп кийиши таъқиқланади. Сув билан совутилмайдиган чархлаш ва силлиқлаш станоклари чангсўрғич қурилмалар билан жиҳозланиши шарт.