1.Kuch qobilyatlarining rivojlanish darajasini va namoyon bo’lishini belgilovchi omillar.
2. Portlash kuchi.
3.Kuch qobilyatlarini rivojlantirish vositalari.
KUCH QOBILIYATLARINI TARBIYALASH METODIKASI
Har bir inson hayot jarayonida ma’lum harakat imkoniyatlariga ega bo‘ladi.
Masalan: maksimal og‘irlikni ko‘tarishga yoki 1000 m ga ma’lum vaqtda yugurishga.
Bu imkoniyatlar ayrim sport harakatlarida amalga oshiriladi. Misol: qisqa va uzoq masofaga yugurish, shtanga organizmdagi har xil sifat o‘zgarishlarini talab etadi.
Halk 214 km/s (2014)
Halk 214 km/s (2014)
Ronni Eberson 210 km/s (2006)
Lukas Padolskiy 202 km/s (2010)
Roberto Karlos 198km/s (1997)
Jismoniy sifatlar deganda biz insonning ayrim qobiliyat imkoniyatlarining sifat tomonlarini tushunamiz. Bu sifatlar quyidagilardan iborat: kuch, tezkorlik, chidamlilik, chaqqonlik va egiluvchanlik.
Jismoniy sifatlar deganda biz insonning ayrim qobiliyat imkoniyatlarining sifat tomonlarini tushunamiz. Bu sifatlar quyidagilardan iborat: kuch, tezkorlik, chidamlilik, chaqqonlik va egiluvchanlik.
Bu sifatlar har bir harakatni bajarishda majmua holda namoyon bo‘ladi.
Kuch.Kundalik turmushda kuch so‘ziga har xil ahamiyat beriladi. Kuch ilmiy tushuncha sifatida imkoni boricha aniq bo‘lishi kerak. Kuchlarni farq qilinishi quyidagicha:
Kuch.Kundalik turmushda kuch so‘ziga har xil ahamiyat beriladi. Kuch ilmiy tushuncha sifatida imkoni boricha aniq bo‘lishi kerak. Kuchlarni farq qilinishi quyidagicha:
Kuch harakatning mexanik xarakteristikasi sifatida (tanaga "T" massa bilan kuch ta’sir etadi).
Kuch insonga xos bo‘lgan sifat jarayoni.
https://www.youtube.com/watch?v=YfMs9QhFTx8
Misol: Sportchining yoshi o‘zgarishi bilan kuchni rivojlantirish; sport bilan shug‘ullanuvchilar kuchi sport bilan shug‘ullanmaganlarga qaraganda katta bo‘ladi.
Misol: Sportchining yoshi o‘zgarishi bilan kuchni rivojlantirish; sport bilan shug‘ullanuvchilar kuchi sport bilan shug‘ullanmaganlarga qaraganda katta bo‘ladi.
Masalan: ilmiy tadqiqot ko‘rsatkichlari bo‘yicha maktab o‘quvchilarida kuch rivojlanishi sport bilan shug‘ullanuvchilarga nisbatan past bo‘ladi.
Har qanday tushunchani aniqlashning usuli uni o’lchovda ko‘rsatishdir. Shunday ekan, insonning kuch imkoniyatlar darajasi dinamometr kabi mexanikada qo‘llaniladigan asboblar yordamida (ekspander) olchanadi.
Har qanday tushunchani aniqlashning usuli uni o’lchovda ko‘rsatishdir. Shunday ekan, insonning kuch imkoniyatlar darajasi dinamometr kabi mexanikada qo‘llaniladigan asboblar yordamida (ekspander) olchanadi.
Inson kuchi deganda biz tashqi qarshilikni muskul kuchlanishi orqali engish qobiliyatini tushunamiz.
https://www.youtube.com/watch?v=tdJ5D7-bAg4
Ma’lumki, muskullar quyidagi hollarda kuch ko‘rsata olishlari mumkin:
Ma’lumki, muskullar quyidagi hollarda kuch ko‘rsata olishlari mumkin:
O‘z uzunligini o‘zgartirmasdan (statik, izometrik rejimda) ko‘rsatish. Misol: gimnastikada - osilib turgan holda burchak hosil qilish. https://www.youtube.com/watch?v=S1YYXcfetCI
Agar inson eng yuksak muskul kuchlanishi bilan, tanaga har xil massani o‘zgartirib, qator harakatlar bajarsa, kuchning paydo bo‘lish miqdori har xil bo‘ladi. Avval o‘zgaruvchi massaning tanaga ta’siri natijasida kuch o‘sib boradi.
KUCHNING TEZLIKKA BOG‘LIQLIGI
Har xil og‘irlikda bo‘lgan yadroni, uning uchish tezligini va mexanik kuchini o‘zgartirgan holda irg‘itsak, kuch va tezlik teskari proporsional bog‘lanishda bo‘ladi. Tezlik qancha katta bo‘lsa, ko‘rsatilgan mexanik kuch shuncha kichik bo‘ladi va aksincha.
https://www.youtube.com/watch?v=cXmWi4d2yQI
MUSKUL KUCHI VA SPORTCHINING VAZNI
Har xil vazndagi kishilaming kuchini taqqoslash uchun; nisbiy kuch tushunchasi qo‘llanadi. Nisbiy kuch deb 1 kg tana og‘irligiga teng keladigan absolut kuchga aytiladi. Absolut kuch deganda biz insonni o‘z tana og‘irligiga nisbatan ko‘rsatadigan kuchini aytamiz. https://www.youtube.com/watch?v=WMFd4ywQ9Mg
Jismoniy sifatlar asosida kuchni ko‘p yillar jarayonida tarbiyalashning umumiy vazifasi uni har tomonlama rivojlantirish va har xil harakat faoliyatini turlari bo‘yicha (sportda, mehnatda va h.k.) yuqori darajali ko‘rsatkichlarni imkoni boricha ta’minlash.
Jismoniy sifatlar asosida kuchni ko‘p yillar jarayonida tarbiyalashning umumiy vazifasi uni har tomonlama rivojlantirish va har xil harakat faoliyatini turlari bo‘yicha (sportda, mehnatda va h.k.) yuqori darajali ko‘rsatkichlarni imkoni boricha ta’minlash.
Kuchni tarbiyalashda - qo‘yiladigan vositalar 2 xil guruhga bo‘linadi: h.k.); Tashqi qarshilik bilan bajariladigan mashqlar: A) buyumlar og‘irligi bilan bajariladigan mashqlar (tosh va gantel)
B) raqibning qarshiligi bilan bajariladigan mashqlar;
V) egiluvchan buyumlar qarshiligi bilan bajariladigan mashqlar;
G) tashqi muhit qarshiligida bajariladigan mashqlar.
O‘z tana og‘irligi bilan bajariladigan mashqlar hamda o‘z tana og‘irligiga tashqi buyumlar og‘irligiga qo‘shilishi mumkin.
