5 mavzu. Korxona (firma) xarajatlari va foydasi. Ish haqi reja

2- chizma. Xarajatlarning jalb etilish manbaiga ko‘ra turkumlanishi. 
Shu bilan birga tadbirkorlik faoliyatini ushlab turish uchun zarur bo‘lgan to‘lov – normal 
(meyordagi) foyda ham renta va ish haqi bilan birga xarajatlarning tarkibiy qismi hisoblanadi. 
Normal foyda iqtisodiy foydadan farq qiladi. 
Normal foyda – bu iqtisodiy resurs 
sifatidagi tadbirkorlik qobiliyatini rag‘batlantirib turish uchun to‘lanadigan haq 
hisoblanadi. 
Agar biron-bir faoliyat turi normal foyda keltirmasa, tadbirkor bu faoliyat turi bilan 
shug‘ullanishdan to‘xtaydi va o‘zining kuch-quvvatini boshqa faoliyatga sarflaydi. 
Sarf-xarajatlarni ichki va tashqi xarajatlarga ajratish, korxona iqtisodiy faoliyati 
samaradorligini oshirish yo‘llarini qiyosiy tahlil qilish imkoniyatini beradi. 
Ishlab chiqarish hajmining o‘zgarishiga ta’sir qilish yoki qilmasligiga qarab xarajatlar 
doimiy va o‘zgaruvchi xarajatlarga bo‘linadi (3-chizma). 
UMUMIY XARAJATLAR 
Doimiy xarajatlar 
O‘zgaruvchi xarajatlar 
Korxona to‘lov majburiyatlari 
Xom-ashyo 
Soliqlar 
Material 
UMUMIY 
XARAJATLAR 
Tashqi xarajatlar 
Ichki xarajatlar 
Ishchi kuchiga sarflar 
Xom ashyo xarajatlari 
Yonilg‘i energiyaga 
xarajatlar 
Transport-aloqa 
xizmatlariga xarajatlar 
Bino-inshoot 
amortizatsiyasi 
Mashina-uskuna 
amortizatsiyasi 
Ijara haqi 
Qarz pul mablag‘lari va 
uning uchun foizlar
Bank xizmatlari uchun 
sarf-xarajatlar 
Meyordagi foyda 

---

Amortizatsiya ajratmalari 
Yonilg‘i 
Ijara haqi 
Transport xizmati 
Qo‘riqlash xizmati xarajatlari 
Ishchilar ish haqi va shu kabilar uchun 
xarajatlar 
Boshqaruv xodimlar maoshi va h.k.