5-mavzu. Kichik biznes va tadbirkorlik faoliyatini rejalashtirish biznes reja, uning ahamiyati,mohiyati va mazmuni

SHaxsiy vositalar. Bu yerda ish asoschisi, uning hamkorlari, oila a’zolarining qo’shgan shaxsiy hissasi ko’rsatiladi.
Biznesning ta’rifi. Firmaning miqdoriy ko’rsatkichlarini, tashkiliy-huquqiy shaklini, joyini, manzilini, ishlovchilar sonini ko’rsatish lozim. Ishlab chiqarilmoqchi yoki bajarilmoqchi bo’lgan tovar va xizmatlarni, korxonaning qisqacha tarixini, istiqbolini, marketing hududini, iste’molchi va ta’minotchilarni ko’rsatish lozim.
Boshqaruv. Har bir mulk egalari va korxonaning boshqa boshqaruvchilarining ma’lumoti, tajribasi haqidagi ma’lumotni o’z ichiga oladi.
Korxonaning moliyaviy istiqboli va ko’rsatkichlari. Agar korxona yangi tashkil etilgan bo’lsa, unda korxona egasining shaxsiy kapitalini ko’rsatish, rejali balans tuzish, istiqbolini baholash keltirilishi lozim. SHu bilan birga kutilmagan sarf-xarajatlar uchun muayyan mablag’larni ajratib qo’yish kerak. Agar korxona jamoasi harakatda bo’lsa, unda oxirgi ikki-uch yil ichidagi daromad va zararlar haqida balansli hisobotni va bugungi holati haqidagi ma’lumotni taqdim etish lozim.
Ko’rsatilgan beshta bo’lim uchun 11 yordamchi shakl tuziladi.
1-shakl. Zayom olish uchun berilgan arizaning maqsadi va uning asoslanishi.
2-shakl. SHaxsiy moliyaviy deklaratsiya.
3-shakl. Korxonaning batafsil ta’rifi.
4-shakl. Bozorning tahlili.
5-shakl. Raqobatchilar.
6-shakl. Korxonaning joylashtirilishi.
7-shakl. Korxonaning ishchilari.
8-shakl. Boshqaruv.
9-shakl. Tashkil etilayotgan yoki kengaytirilayotgan korxona uchun moliyaviy ma’lumot.
10-shakl. Harakatdagi korxonani sotib olish uchun moliyaviy ma’lumot.
11-shakl. Rahbar uchun qiskacha xulosa.
Qator chet el mualliflari biznes-rejaning rasmiylashtirilishi shakliga e’tiborni qaratmoqdalar. Qog’oz, papka, yozuv, varaqlarning sifati, ya’ni tashqi ko’rinishi hujjatni o’kiyotganda ma’lum taassurot qoldirishi mumkin. Xatosiz, toza yozilgan hujjat ishonch va hurmat uyg’otadi.
G.Berl AQSH turli shtatlarining to’qqiz rayonlari tadbirkor boshqaruvchilarining tresti hisoblanmish ishbilarmonlar forumi ma’qullagan namunali biznes-rejaning ta’rifini keltiradi. Bu quyidagilardan iborat:Hajmi 40 betgacha.Spiral mahkamlagich bilan mahkamlangan. Muqovadakompaniyaning nomi yozilgan. Titul varag’ida esa kompaniyaning nomi va manzili yozilgan. Reja ikki betdayozilgan kompaniyaning bugungi operatsiyalari va rejalari haqidagi qisqacha axborotdan boshlanadi. Bo’linmalarning nomlari ilova qilingan. Matnda yetakchi xodim va investorlar haqida batafsil ma’lumotlar berilgan. Buxgalteriya hisoboti bo’yicha maslahatchi-larning va yurist-konsultantlarning taqrizlari keltiriladi.
Biznes-rejani ishlab chiqishda undagi bo’limlar ta’rifi qisqa, tushunarli bo’lishiga alohida e’tibor berish lozim. CHunki bular biznes-rejaga qiziquvchi shaxs yoki bank xodimining undagi materiallarni o’qish-o’qimasligini belgilab beradi. Xulosa qisqa bo’lib, biznes-rejaning barcha bo’limlarini qamrab olishi lozim. Xulosada quyidagi ma’lumotlar mavjud bo’lishi tavsiya etiladi:
- korxonaning nomi, uning yuridik manzili;
- aloqa qilish uchun shaxs, uning telefoni;
- biznesning turi;
- kerakli zayom;
- zayomning maqsadi;
- mavjud aktivlar;
- mahsulot va bozor (mahsulotning qisqacha ta’rifi, uningreal sotish imkoniyatlari);
- boshqaruv (asosiy mulk egasi va uning yordamchilarining ta’-rifi);
- moliyaviy rejalar;
- sotish va daromad hajmining o’sish imkoniyatlari ko’rsatiladi.