5-mavzu: Halqali chuvalchanglar tipi, ularning harakteristikasi va klasifikatsiyasi. Halqali chuvalchanglar, ularning umumiy harakteristikasi va klasifikatsiyasi. Yashash tarzi, tuzulishi, ko’payishi va rivojlanishi

5-MAVZU:


Halqali chuvalchanglar tipi, ularning harakteristikasi va klasifikatsiyasi.
Halqali chuvalchanglar, ularning umumiy harakteristikasi va klasifikatsiyasi. Yashash tarzi, tuzulishi, ko’payishi va rivojlanishi. Ko’p tukli, kam tukli va zuluklar sinflari. Ularning tabiatda tutgan o’rni, qishloq ho’jaligidagi ahamiyati.


Reja:
1. Halqali chuvalchanglar tipining klasssifikatsiyasi
2. Belbog`sizlar kenja tipining umumiy xarekteriskasi
3. Ko`ptuklilar sinfining turkumlari.
4. Nereisning tashqi va ichki tuzilishi


Tayanch so`z va iboralar:

Belbog`sizlar, selom, akrunda, troxofora, parapodiylar, pigidinm, prostomium

gomonom, sefalizatsiya, antennalar, statotsistlar.


Halqali chuvalchanglar- 9000 dan ortiq yuksak tuzilgan chuvalchanglar ni o`z ichiga oladi. Ularning gavdasi bosh, bo`g`imlarga bo`lingan tana va keyingi ana] bo`limlardan iborat. Teri-muskul xaltasi yaxshi rivojlangan. Tana bo`shlig`i ikkilamchi - selom. Bu bo`shliq tana bo`g`imlariga mos holda alohida selomik xaltalarga bo`lingan. Og`iz teshigi prostomiumning qorin tomonida joylashgan. Hazm qilish sistemasi yaxshi rivojlangan. Qon aylan­ish sistemasi odatda tutash, yaxshi rivojlangan. Ayirish sistemasi har bir bo`g`imda bir juftdan joylashgan metanefridiylardan iborat. Markaziy nerv sistemasi bir juftdan bosh va halqumosti nerv gangliylari, halqum atrofi nerv halqasi va qorin nerv zanjiridan iborat. Ko`pchilik tuban tuzilgan halqalilar ayrimjinsli. metamorfoz orqali rivojlanadi, lichinkasi troxofora deyiladi.
Halqalilar tipi belbog`sizlar va bclbog`lilar kenja tipga bo` linadi.
Belbog`sizlar- ayrim jinsli, jinsiy sistemasi oddiy tuzilgan. Tanasida belbog`i bo`lmaydi. Metamorfoz orqali rivojlanadi. Lichinkasi troxofora deyiladi. Kenja tip ko`ptuklilar sinfini o`z ichiga oladi.
Ko`ptuklilar-tanasi har xil o`simtalar bilan ta`minlangan hayvonlar. Ul­arning bosh qismi - akrunda bir juft palpatari bo`ladi. O`troq yashovchi ko`ptuklilammg palpalari juda ko`p sonli .shoxlangan yon o`simtalarni hosil qiladi. Bu o`simtalar "jabralar" deyiladi. Ko`ptuklilar tanasining har bir bo `g`imida bir juftdan sodda tuzilgan harakat organlan -parapodiylar bo`ladi.