16-8-масала (455-бет). Иккита нуқтавий заряд орасидаги электр майдон кучланганлиги Е га оид.
16-29-расм 16-28-расмга ўхшаш, бироқ нуқта ва зарядлардан 40 см масофада жойлашган. 16-29-расмдаги нуқтада ва зарядлар юзага келтиражиган натижавий электр майдонини ҳисобланг.
16-29-расм.
Расмдан кўриниб турибдики, ва электр майдон кучланганликларини векторларининг йўналишлари га мос тушади. ни мусбат заряд, ниэса манфий заряд юзага келтиради. Кулон қонунидан фойдаланиб натижавий электр майдон қийматини топамиз. Чунки В нуқта иккала заряддан бир хил масофага узоқлашган (Пифагор теоремасига кўра 40 см), ва нинг абсолют қийматлари ҳам бир хид:
Векторларга симметрия принципини қўллаймиз. ва векторларнинг компоненталари ўзаро тенг ва қарама-қарши йўналган. Шунинг учун натижавий вектор горизонтал йўналган ва қуйидагига тенг:
16-29-расмдан . Бундан
демак вектор бўйлаб йўналган.
2) 36 - масала (470-бет).
Электрон (массаси ) иккита зарядланган параллел пластинкалар орасидаги бир жинсли майдонда ( тезлашади. Пластинкалар орасидаги масофа 1,60 см. Электрон тинч ҳолатдан манфий пластинка яқинида тезниш олади ва мусбат пластинкадаги унча катта бўлмаган тешикдан учиб ўтади (16-61-расм). а) электрон қандай тезлик билан тешикдан учиб чиқади? б) оғирлик кучини ҳисобга олмаса ҳам бўлишини кўрсатинг.
16-61-расм.
Ечиш. А) электронга таъсир қилувчи куч
ни ташкил қилади. Пластинкалар орасидаги тирқишда майдон Е бир жинсли, шунинг учун электрон
.
Электрон тирқишгача масофани босиб ўтади, унинг бошланғич тезлиги 0 га тенглиги сабабли (2.9б) формуладан фойдаланишимиз мумкин, :
Ташқи соҳада электр майдони мавжуд эмас, ва электрон тирқишдан учиб ўтиб, ўзгармас тезлик билан ҳаракатланади.
Б) электронга таъсир қилувчи электр кучи оғирлик кучи эса , яъни 1014 марта кичик! Биз электроннинг ўзининг электр майдонини ҳисобга олмаганимизга эътибор қаратинг. Агар пластинкаларга таъсир қилувчи кучни топиш керак бўлганда эди, бу кунчи ҳам ҳисобга олган бўлардик.
3) 2-масала (469-бет)
зарядда нечта электрон бор?
4) 3 - масала (469-бет)
зараддан 16 см масофада жойлашган заряд қандай куч билан ўзаро таъсирлашади?
5) бир-биридан масофада жойлашган иккита протон қандай куч билан ўзаро итаришишади. Атом ичидаги бошқа нуклонларнинг таъсири ҳисобга олинмасин.
6) 37-масала (470-бет).
ДНК молекуласининг иккита спиралсимон ири (ҳужайраларнинг генетик коди ташувчиси) электростатик кучлар ёрдамида бирга тутиб турилади ((16-39-расм). ва атомларининг зарядлари , ва атомларининг зарядлари га тенг бўлсин. Ҳар бир молекуланинг атомлари масофада жойлашган, боғланишлар орасидаги бурчак эса 1200 ни ташкил қилади. а) тимин ва аденин% б) цитозин ва гуанин; с) худди шундай молекулаларнинг 105 жуфтига эга бўлган ДНК иплари орасидаги таъсир қилувчи кучни баҳоланг.
-39-расм.
7) 33-масала (470-бет)
16-58-расмда келтирилган иккита А ва В зарядлар юзага келтирган О нуқтадаги электр майдон кучланганлигини ҳисобланг.
16-58-расм.
8) 29-масала (470-бет)
Томонларининг узунлиги бўлган квадратнинг учларида ҳар бири заряд жойлашган. Битта учидаги электр майдон кучланганлигини топинг.
9) 30-масала (470-бет)
Томонларининг узунлиги 42Б5 см бўлган квадратнинг бир учида , қолган учларида дан заряд жойлашган. Квадратнинг марказидаги электр майдон кучланганлигини топинг.
10) 35-масала (470-бет)
16-60-расмда иккита мусбат заряд () юзага келтирган А ва Б нуқталардаги электр майдон кучланганлигини Кулон қонунидан фойдаланиб топинг. Олган натижангизни 16-32-б-расм билан солиштиринг.