5-mavzu. Diversifikatsiyalashning korporativ strategiyalari. Diversifikatsiyalashgan kompaniyalarninig strategik tahlili reja

МВСН





МВСl






МВА


Diversiyalash
darajasi
2-rasm. Koordinatsiyaga sarflanadigan solishtirma xarajatlarning diversifikatsiya darajasiga bog’liqligi
Bog’liq bo’lmagan diversiyalashda o’rta korxonalar o’rtasida koordi-natsiya talab qilinmaydi. Demak, kompaniya portfelidagi o’rta korxonalar soni kupaygan sari boshqaruv xarajatlari ham ko’payadi. Bunga aksincha, bog’liq diversiyalashdagi kompaniyalarning xarajatlari o’rta korxonalar soniga va ular o’rtasidagi kerakli koordinatsiya darajasiga qarab ortib boraveradi. Ushbu kupaygan xarajatlar bog’liq diversiyalashda katta daromadlarni ham yo’qqa chiqarishi mumkin (8.1-jadval).
Shunday qilib, bog’liq va bog’lis bulmagan diversiyalashning qaysi birini tanlash daromadlarni va boshqaruvga sarflanadigan qo’shimcha xarajatlarni solishtirish yuli bilan aniqlanadi.
Kompaniya maxoratidan keng foydalanilsa, shuningdek, boshqaruv xarajatlari ham resurslarni taqsimlashda kerak bulgan qiymatlardan oshmasa, firma butun e’tiborni bog’liq diversiyalashga qaratishi kerak. Xuddi shuningdek, agar asosiy o’rta korxonalar o’ta ixtisoslashgan bulib, boshqa joyda qo’llanilmasa, boshqaruv xarajatlari ichki bozor strate-giyasini amalga oshirish uchun kerak bulgan qiymatlardan ortiq bulmasa, kompaniya bog’liq bulmagan diversiyalashga kontsentratsiyalanishi kerak.
Bog’liq va bog’liq bo’lmagan diversiyalashni taqqoslash
1-jadval

Diversiyalash strategiyasi	Amalga oshirish yullari	Boshqaruv xarajatlarining manbalari
Bog’liq	Ichki kapital bozori. Kayta tarkiblashtirish Resurslarni taqsimlash	O’rta korxonalar soni O’rta korxonalar o’rtasidagi koordinatsiya
Bog’liq emas	Ichki kapital bozori Qayta tarkiblashtirish

Diversiyalashning aksi bulgan strategiya ikki yoki undan ko’p kompaniyalarni biznesning yangi imkoniyatlaridan foydalanish bilan bog’liq (masalan, ITTKI) qiymat, tavakkalchilik va daromadlar sohasidagi strategik alyansni tashkil qilishidir.