5-mavzu: buxgalteriya balansi (davomi)

1- operatsiyadan keyingi balans

4.4-jadval

Aktiv	Summa, so‘m	Passiv	Summa, so‘m
Asosiy vositalar	1312600	Ustav kapitali .	1448960
Materiallar (-8600)	15600	Xodimlar bilan mehnat haqi bo‘yicha hisoblashuvlar	39890
Asosiy ishlab chiqarish (+8600)	52450
Hisob-kitob schoti	134400	Mol yetkazib beruvchilar	26200
B a l a n s	1515050	B a l a n s	1515050

Birinchi tip balans o‘zgarishining, ya’ni faqat aktivdagi moddalar orasida sodir bo‘lgan o‘zgarishning matematik modelini tuzamiz.
Agar balans aktivi summalarining jami A, balans passivi summalarining jamini P, balans moddalarining summasini -a deb qabul qilsak, quyidagi matematik modelni tuzamiz,
_ А  а  а  _Р , (1)
Ushbu model quyidagicha o‘qiladi: balans aktivining bir moddasi ko‘payadi, boshqasi (u bilan bog‘liq bo‘lgan) xuddi shu summaga kamayadi; natijada aktiv va passiv summalar yig‘indisi o‘zgarmaydi, ularning o‘zaro tengligi saqlanib qoladi.

2. 
   operatsiya. Xodimlarga hisoblangan ish haqi summasidan 14500 so‘m daromad solig‘i ushlandi. Bu muomaladan so‘ng hisoblangan ish haqi summasi 25390 so‘m bo‘lgan (39890-14500 = 25390) va bir vaqtning o‘zida balans passivida 1450 so‘mga «Soliq va majburiy to‘lovlar bo‘yicha majburiyatlar» degan yangi modda paydo bo‘ladi.