|
Биокимёвий анализаторларнинг асосий характеристикалари
Биокимёвий анализаторлар ҳақли равишда замонавий клиник лабораторияларнинг техник жиҳозланишининг асоси ҳисобланади. Уларнинг функтсионаллиги, синов сифати ва қўлланилиш соҳаси бир қатор хусусиятларга боғлиқ. Қуйида асосийлари келтирилган.
Ишни бажариш
Биокимё анализатор вақт бирлигида бажариши мумкин бўлган тестлар сони кўпинча унинг асосий характеристикаси деб ҳисобланади, бу эса қурилмани танлашда ҳал қилувчи ҳисобланади. Замонавий анализаторларнинг ишлаш кўрсаткичи соатига 80 дан 800 гача намуналарни ташкил қилади. Шуни ёдда тутиш керакки, қурилманинг ишлаши нафақат унинг моделига ва қурилманинг сифатига боғлиқ. Ушбу кўрсаткичга тадқиқот методологияси таъсир қилиши мумкин (инкубатсия даражаси, реактсия вақти ва бошқалар).
Имкониятлар
Анализатор бажарадиган реактивлар ва намуналар сони техникани асбобни "зарядлаш" учун таҳлилни қанчалик тез-тез тўхтатиши кераклигини аниқлайди. Кичик анализаторлар 10 тагача, максимал 15 дозада ишлатиладиган реактивларни ўз ичига олиши мумкин, бу озгина кўрсаткичлар билан стандарт синовлар билан ишлаш учун этарли. Каттароқ қурилмалар 60 дозани ташкил қилиши мумкин. Одатда анализатор ўтказиши мумкин бўлган намуналар сони реактивлар миқдорига тўғри келади.
Дозалашнинг аниқлиги ва реактивларни истеъмол қилиш
Синовни якунлаш учун зарур бўлган оз миқдордаги намуналар ва реагентлар лабораторияни молиялаштиришнинг моддий харажатларини сезиларли даражада камайтиради. Аммо, дозаси қанча паст бўлса, унинг аниқлиги учун талаблар шунчалик қаттиқ бўлади. Бу паст дозада, ҳатто номинал қийматдан озгина четга чиқиш ҳам тадқиқот натижаларига салбий таъсир кўрсатиши билан боғлиқ. Кўпгина замонавий анализаторлар дозалаш стандартига 0,5 мЛ ўсиш билан эга.
Ихтиёрий реактивлардан фойдаланиш
Биокимёвий анализаторлар икки хил: очиқ ва ёпиқ. Иккинчиси ҳар қандай ишлаб чиқарувчидан қатъий белгиланган реагентлар тўпламидан фойдаланишни назарда тутади. Ушбу турдаги тизимлар назорат қилиш ва калибрлаш материаллари учун олдиндан белгиланган қийматларга эга ва реактивлар ҳақидаги маълумотлар штрих-код ёрдамида ўқилади. Бу қурилманинг ишлашини анча осонлаштиради. Ёпиқ анализаторларнинг яна бир афзаллиги - натижаларнинг юқори аниқлиги.
Очиқ типдаги анализаторлар турли хил техникалар ёрдамида кенг кўламли тадқиқотлар ўтказишга имкон беради. Шунга қарамай, кўп қиррали ва турли ишлаб чиқарувчиларнинг реактивларидан фойдаланиш имконияти олинган натижаларни калибрлашнинг аниқлигини чеклайди.
Ишончлилик
Биокимёвий анализатор - бу юқори аниқликдаги электроника, механик компонентлар ва дастурий таъминотни ўз ичига олган мураккаб қурилма. Қурилманинг ишончлилигининг энг яхши кўрсаткичи бу бузилиш статистикаси. Аммо қурилманинг конструктив хусусиятларига кўра ҳам унинг ишончлилигини баҳолаш мумкин. Масалан, ўрнатилган бошқарув тизими ташқи компютерга қараганда унчалик ишончли эмас ва ишламай қолганда ички блокни таъмирлаш анча қимматга тушади. Қурилманинг дизайнини мураккаблаштирадиган ҳар қандай қўшимча вариантлар унинг ишончлилиги даражасини пасайтиради.
Биокимёвий анализатор: танлаш турлари, имкониятлари ва хусусиятлари
Сўнгги йилларда лаборатория диагностикаси катта ютуқларга эришди. Бугунги кунда юқори аниқликдаги натижа берадиган кўплаб усуллар муваффақиятли қўлланилмоқда, бу замонавий биокимёвий анализаторлар - қонни лаборатория текшируви учун юқори аниқликдаги асбоблар ёрдамида амалга оширилди.
Биокимёвий анализаторларнинг турлари
Қоннинг асосий биокимёвий параметрларини аниқлаш учун одатда спектрофотометрик тадқиқот усуллари қўлланилади. Бунинг учун учта турдаги анализаторлар қўлланилади:
• автоматик;
• ярим автоматик;
• спектрофотометрлар (битта каналли ва кўп каналли).
Тўлиқ автоматлаштирилган қурилмалар ёпиқ ва очиқ тизимлар деб таснифланади. Биринчи ҳолда, қурилма ишлаб чиқарувчиси томонидан кўрсатиладиган қатъий белгиланган реагентлар тўплами қўлланилади. Ушбу қурилмалардаги калибрланган ва назорат материалларининг қийматлари олдиндан дастурлаштирилади ва ишлатилган реагентлар тўғрисидаги маълумотлар пакетга босилган штрих-кодни ўқиш орқали ёзилади. Ушбу усулнинг ижобий томони калибрлашнинг юқори самарадорлигидир. Аммо камчилик ҳам бор: арзонроқ аналоглар билан алмаштириш деярли имконсиз бўлган қиммат реактивлар.
Очиқ тизимларда биокимёвий қон таҳлилининг энг кенг тарқалган усулларини қўллашга имкон берадиган ёруғлик филтрлари тўплами мавжуд. Бундай тизимлар ҳар қандай ишлаб чиқарувчининг реактивларидан фойдаланишга имкон беради. Автоматик очиқ тизимларнинг сўнгги авлоди штрих-сканер билан жиҳозланган. Бу маълумотни ёпиқ тизимлар ўқиганидек сканерлаш имконини беради.
Биокимёвий анализаторларнинг хусусиятлари
Қонни биокимёвий таҳлил қилиш учун замонавий асбоблар юқори ўтказувчанликка эга, реактивларнинг кам сарфланиши, уларни автоматик режимда этказиб бериш ва аралаштириш. Деярли барча автоматлаштирилган анализаторлар махсус компютер дастури билан жиҳозланган бўлиб, бу тизим томонидан чиқарилган натижаларнинг тўғрилигини баҳолашга имкон беради ва агар керак бўлса, намунани янги суюлтириш ёрдамида такрорий тест ўтказиш мумкин. Ушбу синф қурилмалари алоҳида иш столи компютер ёки ички протсессор орқали бошқарилади.
Деярли барча замонавий анализаторлар сўнгги нуқта бўйича тадқиқотлар ўтказиши мумкин, шунингдек, ферментлар ва субстратларнинг ўзаро таъсирининг динамикасини рўйхатдан ўтказиши, дастлаб ўрганилган ёки тузилган калибрлаш эгри чизиқлари ёрдамида бошқа параметрларни аниқ аниқлаши мумкин.
Қандай танлаш керак ва нимага эътибор бериш керак?
Биокимё анализаторни сотиб олишда муҳим мезон унинг ҳисоблаш қобилиятидир. Улар қурилманинг синфи ва версиясига боғлиқ. Аммо ишлаб чиқарувчи фирмалар ўзларининг қўшимча дастурлари ёки аналитик хусусиятларини тақдим этишлари мумкин.
Биокимё анализаторни танлашда, биринчи навбатда, тиббиёт муассасаси олдида турган клиник вазифаларни ҳисобга олиш керак. Фақатгина бўлинмаларнинг конструктив хусусиятлари, қурилманинг ишлаши ва унинг "интеллектуал" қобилиятлари, шунингдек, анализатордан фойдаланишнинг ўзига хос шартлари (беморларнинг оқими, ходимларнинг малакаси ва бошқалар) катта аҳамиятга эга.
Do'stlaringiz bilan baham: |
