5-Мавзу: Биологик суюқликларни тахлил қилувчи техник қурилмалар ва аппаратлар

Биокимёвий лаборатория учун биноларга қўйиладиган талаблар
Биокимё лабораторияни ташкил қилиш, албатта, биноларни тадқиқотларни ўтказиш учун қулай ва хавфсиз шароитларни таъминлайдиган ускуналар билан жиҳозлашни назарда тутади:
• электрлаштириш, ёритиш ва сув таъминоти тизими (иссиқ сув таъминоти, совуқ сув таъминоти).
• Таъминот ва чиқинди вентилятсия тизими. Унинг қуввати бир сменада хонада уч марта ҳаво алмашинувини таъминлаши керак (бу минимал қиймат).
• дудбўрон.
• Кондитсионер тизим.
• Столлар ва бошқа турдаги лаборатория мебеллари. Улар ходимлар тест натижаларини ёзиб олишлари, шунингдек журналлар ва маълумотномаларни сақлашлари учун зарурдир.
Бу умумий талаблар, унга мувофиқ фаолиятнинг ўзига хос хусусиятлари, ходимлар сони ва бошқа омиллардан қатъи назар, биокимёвий лабораториянинг бинолари ва жиҳозларини танлаш керак. Ушбу жиҳозлар, тизимлар ва мебеллар ҳар қандай муассаса учун стандартдир.
Биокимёвий лабораториялар учун ускуналар
Ҳозирги вақтда биокимёвий лабораториялар шароитида 500 дан ортиқ турли хил тадқиқотлар олиб борилмоқда, уларни муваффақиятли амалга ошириш учун ихтисослаштирилган ускуналар, асбоблар, лаборатория шиша идишлари ва сарф материаллари талаб қилинади. Усул ва жиҳозларни танлаш тадқиқотнинг аниқ объектига мувофиқ амалга оширилади. Масалан, газ хроматографияси асосан органик кислоталар билан ишлаш учун ишлатилади, юпқа қатламли хроматография аминокислоталар, полисахаридлар ва бошқаларнинг миқдорини юқори аниқликда аниқлаш учун жавоб беради
Аналитик, ўлчаш ва бошқа мосламаларни танлаш муайян биокимёвий лаборатория олдида турган мақсад ва вазифаларни ҳисобга олган ҳолда амалга оширилади, шунинг учун ДСЭНМ мутахассислари ускуналарни индивидуал равишда танлайдилар.
Анализаторлар
Тадқиқотнинг кўплаб турлари аналитик характерга эга. Шунинг учун деярли ҳар бир биокимёвий лаборатория учун зарур бўлган ажралмас усул бу биокимёвий таҳлилларни ўтказиш учун ускуналар, яъни намуналар таркибини ўрганиш учун мўлжалланган. Биокимё анализаторлари автоматлаштириш даражаси, аналитик кўрсаткичлар, шунингдек ишлаш ва ишончлилик билан ажралиб туради.

Анализаторнинг мос модификатсиясини танлашда сиз қуйидаги параметрларга эътибор қаратишингиз керак:

• Қурилма қанча намуналар ва реагентлар учун мўлжалланган.
• битта таҳлил учун ўртача реактивлар ва намуналар сарфи.
• Тизимнинг очиқлиги, яъни турли ишлаб чиқарувчиларнинг реактив тўпламлари билан ишлаш қобилияти. "Ёпиқ" тизимлар фақат чекланган доирадаги реактивлар билан ишлаши. Уларда назорат ва калибрлаш материалларининг қийматлари олдиндан белгиланганлиги. "Ёпиқ" тизимларнинг афзаллиги - калибрлаш натижаларининг барқарорлиги.
"Очиқ" тизимларда энг кенг тарқалган усуллардан фойдаланган ҳолда тадқиқотлар ўтказиш учун мўлжалланган ёруғлик филтрлари тўплами мавжудлиги. Уларнинг ёрдами билан деярли ҳар қандай саноат реагентидан фойдаланган ҳолда таҳлил қилиш мумкинлиги.
• эргономика ва фойдаланувчи интерфейси. Анализаторни бошқариш тизими ташқи ёки ўрнатилган компютер сифатида амалга оширилиши мумкин. Иккинчи вариант янада амалий ва қулайдир, чунки қурилмани таъмирлаш ва техник хизмат кўрсатишда ҳеч қандай қийинчиликлар бўлмайди. Аммо муаммо шундаки, барча ишлаб чиқарувчилар интерфейс таъминотини амалга оширмайдилар.
• Иш шароитлари учун махсус талаблар.
Кўрсатилган хусусиятлар тўғридан-тўғри қурилманинг дизайн хусусиятларига, шунингдек, унинг асосида амалга ошириладиган техник ечимларга боғлиқ.
Масалан, гематологик анализаторларга талаб катта, уларнинг иши асосан автоматлаштирилган. Бундай қурилмалар маълумотларнинг юқори даражада такрорланувчанлиги ва аниқлилигини таъминлайди, бу аниқ тадқиқот натижаларини олиш ҳамда тўғри динамик кузатувларни олиб бориш имконини беради.
Биокимё лаборатория учун маълум бир кимёвий бирикмани аниқлашга имкон берадиган кўпроқ "юқори даражада" ускуналар турлари қуйидагилардир:
• Газ ҳисоблагичлари.
• Лактат ўлчагичлар.
• Глюкометрлар.
• рН метрлари ва бошқалар.