5-мавзу: Баскетбол ўйин қоидаларини ўргатиш режа: Ўйин техникаси асослари ва таснифи

 
Гуруҳ ҳаракатлари 
Ҳимоядаги гуруҳ ҳаракатлари деганда ўйин вазиятида ҳужумчиларга қарши ҳаракат 
учун йўналган икки ёки уч ўйинчининг ўзаро ҳаракати кўзда тутилади. Икки ўйинчининг 
ўзаро ҳаракати усулларига страховка қилиш, ўйинчи алмашиш, сирғаниб ўтиш, чекиниш 
(шеригига йўл бериш); уч ўйинчининг ўзаро ҳаракат усулларига махсус ташкил этилган 
икки ўйинчига тўқнаштиришга қарши қаратилган, икки баскетболчи қўйган тўсиққа қарши 
ҳаракатлар, “учлик”, “кичик саккизлик”, “кесиб чиқиш”га қарши ўзаро ҳаракатлар киради. 
Шчитдан сапчиган тўп учун қарши тактика масаласи алоҳида кўрилади. 
Икки ўйинчининг ўзаро ҳаракати. Ҳимоячиларнинг ўзаро ёрдам усулларидан 
бири – страховка қилиш. Ўйинчилар доим бир-бирига ёрдам беришга ҳамда ҳимоячини 
алдаб ўтиш, саватга хавф солаётган ҳужумчини таъқиб қилишга тайёр туришлари керак. 
Страховка қилиш тўпни саватга аниқ ота оладиган, тез ўтиб кета оладиган, ҳар хил 
чалғитувчи ҳаракатларни қуллай биладиган, тезкор ҳужумчиларга қарши қўлланилади. 
Ҳудди шунга ўхшаш рақибнинг яқиндаги баланд бўйли марказий ўйинчиси тўпни эгаллаб 
олмаслиги учун таъқиб этиб юрган ҳимоячига ҳам ёрдам берилади. 
Агар тўп марказий ўйинчига теккан тақдирда страховка қилаётган ўйинчи тўпни 
унинг қўлидан уриб чиқаришга ёки тўп билан олдинга ўтишга, тўпни саватга отишга 
ҳалақит беришга уриниб кўриши керак. Одатда страховкани саватга хавф солаолмайдиган 
масофада турган ўйинчини таъқиб қилишни бўшаштирибоқ ёки рақибнинг саватга жуда 
кам ва беқарор хавф солаётган камроқ таъқиб этиш билан амалга оширилади. 
Чекиниш ва сирғалиб ўтиш. Тез алмашиш ҳеч қачон ҳам ҳимояланоятган жамоа 
учун фойдали эмас, чунки баъзи ҳолларда у якка курашдаги кучлар мувозанатини бузатади 
(баланд бўйли ҳужумчи паст бўлиб ҳимоячи билан, тез ҳужумчи эса, тезлиги кичик 
ўйинчига қарши бўлиб қолиши ва ҳ.к.), рақиб жамоа ўйинчиларига чалғитувчи ва алдовчи 
ҳаракат ўтказиш имконини беради. Шунинг учун ҳимоячилар бор куч ва билимларини 
блокировка қилиш ва ҳар хил ҳаракатлар қилиш йўрдамида рақибнинг ўзаро ҳаракат 
қилишини мушкуллаштиришга, тўсиқ қўйишга йўл қўймасликка сарфлашлари керак. Ва 
фақат шчитга тўғридан-тъғри хавф туғдирилаётган паийтдагина ўйинчиларни 
алмашишлари керак. 
Ҳужумчилар ўзаро ҳаракатлари майдонда кўндаланг бўлиб тўпсиз ёки саватга узоқдан 
ҳаракат қилаётганда тўсиқ қўйилган ҳимоячилар таъқиб қилаётган ўйинчиларни 

---

алмаштириш ўрнига ҳимоячи тез чекиниб, тўсиқ ўйинчини айланиб ўтиб шериги билан 
яқинлашиб олиши керак. Тўсиқ шчит яқинидаги тўпли ўйинчига қўйилганда, чекиниш 
қисман хавф билан боғлиқ – бу вақтда ҳужумчи ҳеч қандай тўсиқсиз тўпни саватга отиши 
мумкин.