5-мавзу: Баскетбол ўйин қоидаларини ўргатиш режа: Ўйин техникаси асослари ва таснифи

Тўпни тўсиб олиб қўйиш. Тўпни узатиш пайтида тўсиб олиб қўйиш, тўпни тўсиб 
олиб қўйишнинг шу усулининг муваффақияти аввало ҳимоячи ҳаракатининг тезлиги ва ўз 
вақтидалигига боғлиқдир. Агар ҳужумчи тўпни жойида туриб кутса, унга қарши чиқмаса, 
унда тўпни тўсиб олиб қўйиш нисбатан қийин эмас кескин ҳаракат қилиб, сакраб бир ёки 
икки қўл билан тўпни тўсиб олиб қўйиш керак. 
20-расм. Тўпни ерга уриб юрилаётганда уриб чиқариш. 
21-расм. Майдон юзасидан сапчиётган тўпни уриб чиқариш. 

---

22-расм. Тўпни олиб қўйиш. 
Одатда ҳужумчи тўпга етарли даражада тез чиқади. Бундай ҳолда ҳимоячи қисқа 
оралиқда мумкин бўлган максимал тезликни олиб, учаётган тўп томондаги йўлда рақибнинг 
ўзи ўтиши керак. Елка ёки қўллар билан тўп томонга рақиб йўлини кесади ва тўпга эга 
бўлади. 
Ҳужумчи билан туртишиб кетмаслик учун, ҳимоячи, унинг ёнидан зич (ёпишган) ҳолда 
ўтаётиб, йўн томонга анча оғади. Тўпни эгаллагандан кейин хато қилиб қоймаслиги учун 
дарҳол тўпни уриб юришга ўтиши маъқул. 
Тўпни олиб юрганда тўсиб олиб қўйиш. Тўпни олиб бораётган ҳужумчига 
ҳимоячи етиб олган пайтда амалга оширилади. Бунинг учун унга тўпни уриб юришнинг 
тезлиги мароми мослашиши керак, сўнг эса, ҳужумчининг орқасидан чиқиб, ундан бир 
лаҳза аввал ҳужумчига яқинроқ қўли панжасига сакраётган тўпни қабул қилиш ва ўзи тўпни 
уриб юришни давом эттириши керак, лекин бошқа йўналишда. 
Тўпни отиш пайтида ушлаб олиш. Бўйда ва сакраш баландлигида ҳужумчи олдида 
баъзи афзалликларга эга бўлган ҳимоячи саватга отиш пайтида тўпни қўлдан учиб 
чиқишига ҳалақит қилиши керак. Отишга қарши ҳаракат пайтида ҳимоячи бевосита тўп 
яқинида бўлиши керак. Ўшанда букилган панжани тўпга ёнидан – тепасидан қўйишади, 
натижада ҳужумчи саватга отишни бажара олмайди. Тўпни тўсиш ўйинчи шерикнинг 
страховка қилиши давомида ҳам амалга ошиши мумкин. Масалан, марказий ўйинчи тўпни 
олган заҳоти сакраб бурилиб саватга ҳужум қилади. Бироқ страховка учун томонга бошқа 
ҳимоячи бурилиб, отишнинг асосий даврини бошланғич пайтида тўпни орқасидан тўсади. 
Тўпни ушлаб олиш пайтида бутун қўл билан (қўллар билан) юқоридан пастга ҳаракат 
қилишдан қочиш керак, айниқса, икки ёки бир қўл билан пастдан ташлашга ҳаракат 
пайтида.