5-maruza. O’simlikning noqulay omillarni tasiri

Rentgen va gamma nurlar to‘p to‘p bo‘lib, ya’ni fotonlar shaklida tarqaladi. Ularning tarqalish tezligi yorug‘lik tezligiga yaqin, yani 299790 kmG‘ soniyadir.

• Rentgen va gamma nurlar to‘p to‘p bo‘lib, ya’ni fotonlar shaklida tarqaladi. Ularning tarqalish tezligi yorug‘lik tezligiga yaqin, yani 299790 kmG‘ soniyadir.
• Rentgen va gamma nurlarning fizik xossalari hamda tirik organizmlarga biologik ta’siri bir xildir.
• Engil yadro zarrachalaridan biri bu beta-zarrachalardir. Ularning og‘irligi vodorod og‘irligining 1/1840 qismini tashkil qilib, fizik tabiati jihatidan elektronlarga o‘xshash bo‘ladi hamda atomlarning emirilishidan hosil bo‘lib birdaniga uerdan tarqaladi.
• Beta zarrachalar manfiy yoki musbat zaryadlangan bo‘lishi mumkin. Agar (3-zarrachalar manfiy bo‘lsa element unga suriladi. Masalan radiaktiv fosfor 15P32 — ß- zarrachalar + 16S32

Agar 3- zarrachalar musbat yani pozitron bo‘lsa chap tarafga suriladi. Beta zarrachalarning tezligi ham yorug‘lik tezligiga yaqindir. Fosfor (15P32) ß - zarrachalarining energiyasi 1,7 Mev (million elektronvolt).

• Agar 3- zarrachalar musbat yani pozitron bo‘lsa chap tarafga suriladi. Beta zarrachalarning tezligi ham yorug‘lik tezligiga yaqindir. Fosfor (15P32) ß - zarrachalarining energiyasi 1,7 Mev (million elektronvolt).
• Beta zarrachalar eletromagnit nurlardan (rentgen va gamma) farq qilib ular elektr va magnit maydonida o‘z yo‘nalishlarini o‘zgartirishi mumkin.
• Og‘ir yadro zarrachalarga a-zarrachalar misol bo‘la oladi. F-zarrachalar, P-zarrachalarga qaraganda 7300 marta og‘ir bo‘lib fizik tabiati jihatidan geliy yadro atomiga o‘xshashdir, og‘irligi 4,003 GNe4) va ayrim radio faol elementlarning emirilishidan hosil bo‘lib tezligi 1700 km/soniyani tashkil qiladi. Masalan, 88Ra226—a-zarrachalar + 86Rn222
• Tirik organizmlarni ionlashtirish xususiyatiga neytronlar ham ega. Neytronlar neytral elektr zaryadi zarrachalariga ega emas. Neytronlar ayrim elementlar masalan, uran yoki plutoniy yadrosi emirilishidan hosil bo‘lishi mumkin. Neytronlarning energiyasi <1 Mev> bo‘lishi mumkin.