5-лаборатория иши

III. Ишнинг мазмуни

1. 
   МСР – 1 типдаги автоматик кўприкнинг электр ва кинематик схемаси билан танишиш.
   
2. 
   Электрон автоматик кўприк ЭАК нинг чиқиш қисқичларини қаршилик термометри ёки қаршилик магазини ҚМ ни улаб, кўприкни тармоққа улаш.
   
3. 
   Автоматик кўприкнинг статик характеристикасини тажриба йўли билан олиш (ўлчаш натижаларини 1-жадвалга ёзинг).
   
4. 
   Автоматик кўприкнинг асосий хатоликларини ва вариациясини аниқлаш.
   
5. 
   Кўприк кўрсаткичининг бутун шкалани босиб ўтиш вақтини аниқлаш.
   
6. 
   Автоматик кўприкнинг сезгирлик остонасини аниқлаш.
   

IV. Иш бўйича тушунтириш ва кўрсатмалар
Қаршилик термометри сифатида мис термоқаршилик қўлланилади. Унинг қаршилигини градуировка жадвали қуйида келтирилган.
1-жадвал

Т­ ^0С	0	10	20	30	40	50	60	70	80
RГР Ω	53,00	55,26	57,52	59,77	62,03	62,29	66,55	68,84	71,06

Т­ ^0С	90	100	110	120	130	140	150	160	170	180
RГР Ω	73,32	75,58	77,84	80,19	82,35	84,61	86,87	89,13	91,38	93,6

Автоматик кўприкнинг статик характеристикаси ҳарорат 0 дан то максимал қийматигача, сўнгра максимал қийматидан то нолгача 10^О­С дан ўзгартириб, тажриба йўли билан олинади. Бунинг учун магазин қаршилигини аста-секин ўзгартириб кўрсаткич ҳарорат-қиймати кўрсатилган нуқтага аниқ келтирилади (масалан 10^ОС га).

8.2- расм.

Қаршилик магазини декадаларидаги умумий қаршилик бўлади, ҳарорат қийматларини ошира бориб шкаланинг ҳар 10^ОС га тўғри келувчи ҳамма нуқталари учун шундай тажриба қайтарилади ва магазин қаршиликлари билан белгиланади.

Автоматик кўприкнинг хатоликлари қуйидаги ифодалардан аниқланади:
а) мутлақ хатолик
;
б) келтирилган хатолик
;

в) вариация

г) келтирилган вариация

R_O ва R_C шкаланинг охирги ва бошланишига мос келувчи R_ГР нинг қийматлари.
Кўрсаткични бутун шкалани босиб ўтиш вақти икки хил: тўғри ва тескари йўналишлар учун аниқланади. Автоматик кўприкнинг сезгирлик остонаси шкалани хоҳлаган учта нуқтаси, яъни хар бир нуқта учун ўлчанувчи қиймат миқдорини камайтириб ва орттириб аниқланади.
Сезгирлик остонаси қуйидаги формуладан аниқланади.

2- жадвал.

№	Т	RГР	R^/	R­^//­					U	UK
	^ОС	Ω	Ω	Ω	Ω	Ω	%	%	Ω	%
1
2
4

5. 
   Асосий саволлар
   

1. 
   Автоматик кўприк қандай асосий қисм ва элементлардан ташкил топган?
   
2. 
   Автоматик кўприкнинг иш принципини айтиб беринг.
   
3. 
   Кўприкнинг мувозанат шартини ёзиб беринг.
   
4. 
   Кўприк элементларининг нима учун хизмат қилишини айтиб беринг.
   
5. 
   Нима учун термоқаршилик уч симли схема бўйича уланади?
   
6. 
   Автоматик кўприкнинг хатоликларини айтиб беринг.
   
7. 
   Автоматик кўприкнинг қўлланилишини айтиб беринг.