5-laboratoriya ishi. Qattiq chiqindilarni mexanik, mexanotermik va termik qayta ishlash

Bundan tashqari, qattiq va suyuq chiqindilar guruhiga sanoat korxonalari chiqindilaridan tashqari, gung, uy-ro‘zg‘or va shahar chiqindilari ham kiradi. Ularning hajmi, tarkibi, mexanik, fizik, biologik va kimyoviy xossalari, shuningdek, yig‘ilish me’yorlari ham har xil bo‘lishi mumkin.

• Bundan tashqari, qattiq va suyuq chiqindilar guruhiga sanoat korxonalari chiqindilaridan tashqari, gung, uy-ro‘zg‘or va shahar chiqindilari ham kiradi. Ularning hajmi, tarkibi, mexanik, fizik, biologik va kimyoviy xossalari, shuningdek, yig‘ilish me’yorlari ham har xil bo‘lishi mumkin.
• Hozirgi paytda sanoat korxonalarining eng asosiy muammolari texnologik jarayonlarni takomillashtirish, chiqindilar miqdorini kamaytirish, xom-ashyolarni va yoqilg‘ilarni tejash, ishlab chiqarishda isrofgarchilikka yo‘l qo‘ymaslik chora-tadbirlarini ishlab chiqish, yuqori unumli yangi texnologiyalar, chiqindisiz va kam chiqindili texnologiyalarni amalga joriy etishdan iboratdir.
• 12.1.007–76 DAVAN bo‘yicha sanoat chiqindilari ularning zaharliligi va tashqi muhitga xavfliligi yuzasidan 4 guruhlarga bo‘linadi.

1. Favqulodda xavfli. Bu guruhga asosan zaharli gazlar va suyuqliklar kiradi.

• 1. Favqulodda xavfli. Bu guruhga asosan zaharli gazlar va suyuqliklar kiradi.
• 2. Juda xavfli. Chiqindilar tarkibidagi simob, margimush, xrom, qo‘rg‘oshin, azot, tuz va boshqalar o‘zining xavfliligi bilan ushbu guruhga to‘g‘ri keladi.
• 3. O‘rtacha xavfli. Chiqindilar tarkibidagi mis sulfati, misning shavel kislotali tuzlari, nikelning xlorli tuzlari, qo‘rg‘oshin oksidi va boshqalar o‘zining xavfliligi bilan ushbu guruhga to‘g‘ri keladi.
• 4. Kam xavfli. Chiqindilar tarkibidagi fosfatlar, marganets, ruxning sulfat tuzlari va boshqalar ushbu guruhga mansubdir.
• Sanoat chiqindilari mineral va organik o‘g‘itlar, qurilish materiallari va ba’zi bir mahsulotlarni tayyorlashda xom-ashyo sifatida ishlatiladi. Masalan, kimyo va neft sanoati korxonalaridan chiqadigan kuyqum (shlam) lar qoldiq qatlamlarining 1 mln tonnasi qayta ishlansa, undan 4300 tonna kobalt olish mumkin. Metallurgiya kombinatlari toshqol (shlak) laridan va issiqlik energiyasi ishlab chiqaradigan korxonalarning chiqindi kullaridan mineral o‘g‘itlar,ssement va nihoyatda o‘tga chidamli mineral tolalar olish mumkin. Ularning beton quyish uchun to‘ldirgich sifatida ishlatish mumkin, ulardan kislotalar ta’sirida chidamli izolyasiya materiallari tayyorlash mumkin.