5-laboratoriya ishi metallarni yoy yordamida kesish

---

5-laboratoriya ishi 
 
METALLARNI YOY YORDAMIDA KESISH 
Ishdan maqsad:
1. Metallarni yoy va havo-yoyli kesish mohiyati bilan tanishish.
2. Kesish sifatini aniqlash hamda elektrod turi, kesish rejimi, va kesilayotgan metal
qalinligiga nisbatan ish unumdorligini aniqlash.
UMUMIY MA’LUMOTLAR 
Metallarni elektr yoyi yordamida kesish eruvchan metall elektrod, ko’mir elektrod va 
erimaydigan volfram elektrod yordamida argon himoya muhitida bajariladi. 
Eruvchi metall elektrod bilan elektr yoyi yordamida kesish. Eruvchan metall elektrod 
yordamida kesishning mohiyati shundaki, bunda tok kuchi payvandlashdagidan 30 — 40% katta 
olinadi va metall quvvatli elektr yoyi vositasida suyuqlantiriladi. Elektr yoyi kesiladigan joyning 
yuqorisida yondiriladi va kesish jarayonida uni qirqilayotgan chet bo’ylab pastga siljitiladi. 
Ko’mir elektrod bilan elektr yoyi yordamida kesish. Ko’mir va grafit elektrodlar bilan 
elektr yoyi yordamida kesishda metall uning bo’linish chizig’i bo’ylab ikkiga ajratiladi. Bunday 
kesish usuli cho’yanni, rangli metallarni, shuningdek, po’latni ishlov berishda o’lchamlari aniq 
bo’lishi talab qilinmaydigan, kesishning kengligi va sifati ahamiyatsiz bo’lgan hollarda 
qo’llaniladi. Kesish yuqoridan pastga qarab suyuqlanayotgan sirtni gorizontal tekislikka nisbatan 
biror burchak ostida qiyalatib bajariladi, bu metallning oqib tushishini osonlashtiradi. 
Erimaydigan volfram elektrod bilan elektr yoyi vositasida kesish. Argon himoya muhitida 
kesish juda chekli va faqat legirlangan po’latlar va rangli metallarga ishlov berishdagina 
qo’llaniladi. 
Jarayon yoyni yondirishdan boshlanadi. So’ngra elektrodni 30...60° burchak ostida egib 
tebratma xarakatlar bilan kesish yo’nalishi bo’ylab siljitiladi. (ris. 3.1). 
3.1-rasm. Temir elektrod bilan yoyli kesish. 
Kesish usulining mohiyati shundaki, elektrodda payvandlashdagiga nisbatan 20—30% 
ko’p tok xosil qilinadi va metallni suyuqlab
kesiladi. 
Kesish jarayoni yuqori tok kuchlarida (1,2...1,5 marotaba payvandlashga nisbatan yuqori) 
bajariladi (5.1-jadval.).