5-kazus. Avtomobil transporti yillik yuk tashish shartnomasini tuzish paytida avtotransport korxonasi bilan yuk jo‘natuvchi o‘rtasida shartnoma shartlari yuzasidan kelishmovchiliklar vujudga keldi

To‘rtinchi muammo,  yuk jo‘natuvchi shartnomaga  yuk jo‘natuvchi  agar

tashish   vositasini   jo‘natilishidan   ikki   soat   oldin   avtotransport   korxonasini

buyurtma bekor bo‘lishi to‘g‘risida ogohlantirmasa, transport vositalarining bekor

turib qolganligi uchun javobgar bo‘lishi kerakligi haqidagi shartni kiritishni talab

qildi.

  

FK   719-moddasiga   muvofiq,   tashuvchi   yuk   tashish   uchun   transport

vositalarini   qabul   qilingan   talabnoma   (buyurtma)ga   yoki   boshqa   tashish

---

shartnomasiga   muvofiq   bermaganligi   uchun   jo‘natuvchi   esa   yukni   taqdim

etmaganligi   yoki   berilgan   transport   vositalaridan   boshqa   sabablarga   ko‘ra

foydalanmaganligi   uchun   transport   ustavlari   va   kodekslari,   shuningdek,

taraflarning kelishuvlari bilan belgilangan tarzda javobgar bo‘ladilar.

  

Avtotransport vositasi tashish shartnomasida belgilangandan ortiqcha vaqt

normasida yuk ortilgan yoki tushirilgan holda bekor turib qolganligi, shuningdek

mijozning aybi bo‘yicha avtotransport vositasi to‘xtash joyida yoki borish yo‘lida

bekor   turib   qolganligi   uchun   tashuvchi   tashish   shartnomasida   nazarda   tutilgan

neustoykani talab qilishga haqlidir.

  

Tovar-transport   yukxatidagi   yoki   yo‘l   varaqasidagi   avtotransport   vositasi

kelgan  va  jo‘nab  ketgan  vaqt  to‘g‘risidagi  belgilar  avtotransport  vositasi   bekor

turib qolganligi uchun da’vo qo‘zg‘ash uchun asos hisoblanadi

2

. 

   

Ya’ni   transport   vositalari   bekor   turib   qolganligi   yoki   boshqa   sabablarga

ko‘ra   transportlardan   foydalanilmagan   taqdirda     yuk   jo‘natuvchi   javobgar

hisoblanadi.   Yuqorida   esa   yuk   jo‘natuvchi   yuk   tashuvchini   2   soat   oldin

ogohlantirmagan   taqdirdagina   javobgar   bo‘lishi   haqida   shartni   kiritishni   talab

qilmoqda.   Bu   esa   o‘z   javobgarligini   cheklash   hisoblanadi.   Ya’ni   uning   ta’biri

bo‘yicha,   agar   yuk   tashuvchini   2   soat   oldin   ogohlantirsa,   javobgarlikdan   ozod

qilinadi. Amaldagi qonunchilikka muvofiq, yuk jo‘natuvchining talabidan qat’iy

nazar, transport vositalari bekor turib qolganligi yoki transportlardan foydanilmay

qolgan taqdirda yuk jo‘natuvchi, albatta, yuk tashuvchi oldida javobgar bo‘ladi.

 

2  Vazirlar  Mahkamasining 2014-yil 1-avgustdagi  213-sonli qarori  bilan tasdiqlangan "O‘zbekiston Respublikasi

avtomobil transportida yuklarni tashish qoidalari", O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 08.05.2020-

y., 09/20/271/0565-son, http//lex.uz 93-94-bandlar

---