5-amaliy mashg’ulot vallarning taxminiy hisobi. Vallarning aniqlangan hisobi

Yechish. Valning tishli g‘ildirak va shesterna o‘tiradigan qismi diametrlari
,
deb tanlaymiz.

silindrsimon tishli g‘ildirak uchun ; konussimon tishli g‘ildirak uchun

Valning konstruksiyasi 6.3-rasmda ko‘rsatilgan.
Valning podshipnikka o‘tqaziladigan qismi diametri

Standartdan deb qabul qilamiz

Sekinyurar shesternaning bo‘luvchi va ichki diametrlari:

,
.
Sekinyurar shesternani val bilan birgalikda tayyorlanadigan val shesterna qilib loyihalaymiz.
3-masala. Chervyakli g‘ildirakning valiga zanjirli uzatma yulduzchasi o‘rnatilgan. Valga burovchi moment ta‘sir qiladi. Valning diametrini aniqlab, uning konstruksiyasini tuzing.
Yechish. Valning konstruksiyasi 6.4-rasmda ko‘rsatilgan.
Chervyakli g‘idirak valiga zanjirli uzatma yulduzchasidan zanjirning tarangligidan konsol kuch ta‘sir etadi. Shu sababli deb olib, valning chetki qismi diametrlarini hisoblaymiz:
.
deb qabul qilamiz. Valning podshipnik o‘rnatilgan qismi diametri , standartga mos qiymat ni qabul qilamiz. Valning chervyakli g‘ildirak ostidagi diametri

deb qabul qilamiz.
4-masala. Yuk ko‘tarish mashinasi o‘qining uzunligi . Qqga kuch tushadi. O‘q podshipniklarining gupchak qismi uzunligi . Qq materiali сталь 45 po‘lati, , diametri , . O‘qning mustahkamligini tekshiring.
Yechish. O‘qning ikki tayanch sirtiga kuch tushadi. O‘qning o‘rtasida hosil bo‘ladigan eguvchi kuchlanish
;
bunda .
O‘q materiallari сталь 45 uchun uchun ehtiyot koeffisienti

; 13.6 – jadvaldan ;
; ; ; ;
;
.
5-masala. Konussimon uzatma yetaklanuvchi valida burovchi moment hosil bo‘ladi. Valning diametrlari ; ; konussimon tishli g‘ildirak ostida . Val materiali сталь 45 po‘lati.
Uzatmadagi kuchlar: ; , . Masofalar ; .
Tayanch reaksiyalari ; ; zanjirli uzatmadagi taranglik kuch
Yechish. Yetaklanuvchi valning sxemasi va uning hisobiy sxemasi 17.5 – rasmda ko‘rsatilgan.


;
.
Yetaklanuvchi valning mustahkamligini g‘ildirak ostidagi va podshipnik ostidagi (yulduzcha joylashgan tarafdan) tekshirish zarur bo‘ladi. Bu kesimlardagi g‘ildirak ostidagi kesimda eguvchi moment
.
Podshipnik ostidagi kesimda
.
–2 kesimdagi dan 7 % ko‘p, qarshilik momenti esa , demak 30 % ortiq. Shu sababli bu ikki kesimdan podshipnik ostidagini havfli deb hisoblaymiz. Bu kesim uchun hisobni olib boramiz. Eguvchi moment .
Kesimning qarshilik momenti
.
Normal kuchlanishning amplitudasi
.
Normal kuchlanishlar bo‘yicha zahira koeffisienti
,
bu yerda .
Polyar qarshilik momenti

Urinma kuchlanishlar siklining amplitudasi va o‘rtacha kuchlanishi
.
Urinma kuchlanishlar zahira koeffisienti
,
bu yerda va .
Mustahkamlikning zahira koeffisienti
.