5- мавзу. Жамият ва инсон фалсафаси Режа

 
Билим
. Онгнинг фикр, эътиқод ва шубҳани ўзида бирлаштирувчи, синтез қилувчи шакли 
билимдир. Билим дунёнинг субъектга маълум бўлган, унинг томонидан ўрганилган ва билиб 
олинганобъектив хоссалари ва алоқаларининг идеал ифодасидир. 
 
Онгнинг асосий, муҳим функцияларидан бири 
рефлексиф
, яъни 
одамнинг ўз-ўзини 
англашидир
, яъни ўз борлиғини рефлексив тарзда англашидир. «Ўзингни ўзинг бил» - антик 
файласуфларнинг бу шиорини одамнинг тафаккури ўз-ўзини англаш ёрдамида амалга оширмоқда.
Ўз-ўзини англашнинг асосий элементлари ўз-ўзини таҳлил қилиш, ўз-ўзини кузатиш, ўз-
ўзини англаш ва ўз-ўзини баҳолашдир. 
Одам онгининг бошқа бир муҳим функцияси 
герменевтик (
тушуниш)
функциясидир. 
Асосий тушуниш функцияси индивиднинг табиий ва ижтимоий муҳитда онгли равишда ҳаракат 
қилиши ва йўл тутишини таъминлаш билан боғлиқдир.
 
Ҳар қандай тушуниш - қандайдир тушунмовчиликни бартараф этиш жараёнидир, яъни 
тушуниш воқеликнинг бирон-бир ҳодисасини англаб олиш жараёнидир Шу англаб олиш асосида 
мазкур ҳодиса аҳамияти фаҳмлаб олинади ва у инсон томонидан ўзлаштирилади.
Онгнинг яна бир функцияси 
ижодий функция
бўлиб, у мақсад қўйишда, прогнозлашда, киши 
ҳаракатларининг кутилаётган натижаларини олдиндан кўришда 
онгнинг фаоллиги
ни назарда 
тутади. Онгнинг ижодий фаоллиги конструктив-ўзгартирувчи фаолият билан, янгини яратиш 
билан узвий боғлиқдир. 
Ижодиёт
- инсониятнинг табиий ресурсларни онгли равишда 
ўзлаштириши, шунингдек инсон қобилиятининг ривожланиши натижасида янги моддий ва 
маънавий қадриятлар яратиш жараёнидир.

---

Назорат саволлари: 
 
1.
Жамиятнинг вужудга келиши тўғрисидаги қандай назарияларни биласиз? 
2.
Цивилизация ва маданият тушунчаларининг боғлиқлигини айтинг. 
3.
Жамиятнинг моддий ва маънавий ҳаётига нималар киради? 
4.
Инсоннинг социал хусусиятларини биласизми? 
5.
Онг пайдо бўлишининг қандай шартлари бор? 
6.
Онг қандай функцияларни бажаради? 
7.
Онгсизлик нима?