5 – Ma’ruza Eritmalar Mavzu rejasi

Suyultirilgan eritmalarning qaynash harorati

Uchmaydigany modda eritmasining qaynash harorati, xardoim toza erituvchinikidan (bir xil bosimda) yuqori bo’ladi. YAna suv (erituvchi) va turli kontsentratsiyadagi suvli eritmaning

A R-T diagrammasini ko’rsak: ma’lum xar bir suyuqlik o’zining to’yingan bug’ bosimi atmosfera bosimiga tenglashganda qaynaydi. Demak, rasmda ko’rsatilganidek, VS, DE egrilarini OA kabi atmosfera bosimi (101.3 kPa)

ga tenglashtirish uchun (qaynatish uchun) ortiqcha T_K harorat berish lozim. YA’ni:

bu erda - eritma uchun; - toza erituvchining qaynash harorati.

Eritma kontsentratsiyasi qancha yuqori bo’lsa, T_K shuncha katta bo’ladi. CHeksiz suyultirilgan eritmalar uchun kontsentratsiya va T_K qiymati to’g’ri chiziqlibog’liq, ya’ni to’g’ri proportsionaldir.

Eritma kontsentratsiyasi uning qaynash haroratini ortishiga, binobarin, to’yingan bug’ bosimini pasaytirishiga to’g’ri proportsionaldir:

Xar bir berilgan erituvchi uchun - doimiy qiymatga ega (yuqorida jadvalga qarang). - qaynash haroratning molyal ortishi yoki ebullioskopik doimiylik deyiladi.

Shunday qilib, eritma tarkibiga qarab uning qaynash harorati, eritma ustidagi bug’ fazasining tarkibi va to’yingan bug’ bosimi o’zgaradi.

CHeksiz eriydigan suyuqliklar doimiy haroratdagi to’yngan bug’ bosimi va tarkibi orasidagi bog’lanishga qarab turga bo’linadi:

4. Ideal - Raul qonuniga bo’ysinadigan eritmalar;

   
   

5. Raul qonunidan musbat va manfiy chetlanadigan, lekin to’yingan bug’ bosimi - tarkib diagrammasida maksimum yoki minimum bermaydigan eritmalar;

   
   

6. To’yingan bug’ bosimi - tarkib diagrammasi egri chizig’ida maksimum va minimum beradigan eritmalar.