5 -amaliy mashg’ulot mavzu: termodinamikaning ii-qonuniga doir masalalar

Mustaqil yechish uchun masalalar.


1. Bosimi P=5 bar va harorati t=300℃ bo'lgan 6,4 kg azotning entropiyasi aniqlansin. Sig'imni o'zgarmas deb olinsin.
J: s=1,94 kJ/grad
2. Harorati t₁=127℃ bo'lgan 1 kg kislorod hajmi besh marta ortguncha kengaydi. Kislorodning harorati t₂=27℃ gacha pasaydi. Sig'imni o'zgarmas hisoblab, entropiya o'zgarishi aniqlansin.
Yechish:
Entropiya o'zgarishini quyidagi tenglik orqali aniqlaymiz:
s₂-s₁=c_vln =2,303 =2,303(-0,0818+0,1827)=0,2324 kJ/kg.grad.
3. Bosimi P₁=1 bar va harorati t₁=15℃ bo'lgan 1 kg xavo P₂=5 bar va t₂=100℃ haroratgacha siqilyapti. Sig'imni o'zgarmas hisoblab, entropiya o'zgarishi aniqlansin.
J: S=-0,196 kJ/kg.grad.
4. T-s diagrammada (1-rasm) ideal gazning uchta izobara chizig'i keltirilgan. Ikki chetki izobara chiziqlari mos ravishda 1 va 100 bar bosimlarga mos keladi. O'rta izobara chizig'iga qanday bosim mos keladi?
J: P =21,5 bar.

1-rasm
5. 3 kg xavoning quyidagi sharoitlardagi entropiyasi o'zgarishi aniqlansin:
a) izobara bo'yicha 0 dan 400℃ gacha qizdirilganda;
b) izoxora bo'yicha 0 dan 880℃ gacha qizdirilganda;
v) izotermik kengayishda hajmi 16 marta ortganda.
Sig'imni o'zgarmas hisoblansin.
J: a) s_p = 0,655 kkal/grad.; b) s_v =0,748 kkal/grad.; v) s_t = 0,563 kkal/grad.
6. 1 kg xavo politropa bo'yicha 1 bar va 20℃ dan 8 bar gacha siqilyapti. Politrop ko'rsatgich n=1,2 ga teng. Oxirgi harorat, entropiya o'zgarishi, issiqlik miqdori va sarflangan ish aniqlansin.
J: t₂ =141℃; s=-0,0584 kkal/kg.grad; q=-87,1 kJ/kg; =-173,0 kJ/kg.
7. Sig'imi 300l bo'lgan idishda bosimi P₁=50 bar va harorati t₁=20℃ bo'lgan xavo turibdi. Atrof-muhit parametrlari quyidagicha: P₀=1 bar; t₀=20℃. Maksimal foydali ishni aniqlang.