40-модда. Юридик шахсларнинг турлари [СПиТ

13-модда. Тадбиркорлик фаолияти субъектларини давлат рўйхатидан ўтказиш
Тадбиркорлик фаолияти субъектларини давлат рўйхатидан ўтказиш тегишли давлат органи томонидан «бир дарча» принципи бўйича ва, қоида тариқасида, хабардор қилиш асосида, қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда амалга оширилади.
Рўйхатдан ўтказувчи органлар ариза берувчини тадбиркорлик фаолияти субъекти сифатида давлат рўйхатидан ўтказишни уни ташкил этиш мақсадга мувофиқ эмас деган важлар билан рад этишга ёки унга қонун ҳужжатларида назарда тутилмаган қўшимча талабларни белгилашга ҳақли эмас.
Ариза берувчини тадбиркорлик фаолияти субъекти сифатида давлат рўйхатидан ўтказишни рад этганлик, шунингдек давлат рўйхатидан ўтказиш муддатларини бузганлик устидан судга шикоят қилиниши мумкин. Рўйхатдан ўтказувчи органнинг қарори, шунингдек мазкур орган мансабдор шахсларининг ҳаракатлари (ҳаракатсизлиги) суд томонидан қонунга хилоф деб топилган тақдирда, улар ариза берувчига рўйхатдан ўтказишни рад этганлик ёки рўйхатдан ўтказиш муддатини бузганлик туфайли етказилган зарарнинг ўрнини қоплайди ва маънавий зарар учун компенсация тўлайди.
41. Тадбиркорлик фаолияти субъектларини қайта ташкил этиш тартибини тушунтиринг.
Qayta tashkil etish – ilgari mavjud bo‘lgan korxonaning bekor qilinishi va yangi huquq subyekti sifatida tadbirkorlik faoliyatining davom ettirilishi demakdir.
Tugatishdan farqli o‘laroq qayta tashkil etishda mulk saqlanadi, mulkiy huquq va majburiyatlar ham mavjudligini yo‘qotmaydi. Ishlab chiqarish bo‘linmalari ham yo qisqargan, yoki yiriklashgan holda faoliyatini davom ettiradi. Qayta tashkil etish har doim huquqiy vorislik bilan bog‘liq bo‘lib, bunda mulkiy va boshqa huquq (majburiyat)lar bekor qilingan (turini o‘zgartirgan) bir huquq subyektidan boshqasiga, qaytadan vujudga keltirilgan korxonaga o‘tadi. Yuridik shaxs qayta tashkil etilgan taqdirda unga mulk huquqi asosida tegishli mol-mulk yangidan vujudga kelgan yuridik shaxslarga o‘tadi. Yuridik shaxsni tugatishdan buning asosiy farqi ham shunda ifodalanadi.
Qayta tashkil etilgan yuridik shaxsning huquqiy vorislari uning faoliyatini davom ettiradi. Shu bilan bog‘liq ravishda oxir oqibatda barcha huquq va majburiyatlar to‘liq o‘tishi lozim. Ular qayta tashkil etilgan yuridik shaxsning universal huquqiy vorisi, topshirish hujjati, xuddi shuningdek, taqsimlash balansida qayd qilingan yoki qilinmagan bo‘lsa ham, uning barcha huquq va majburiyatlarining vorisi bo‘lib qoladi.
Qayta tashkil qilishning besh shakli mavjud.