4 tajriba ishi (2 soat). Kabel temir-tersaklarini maydalash va yanchish ishdan maqsad

---

4 - TAJRIBA ISHI 
(2 soat). 
KABEL TEMIR-TERSAKLARINI MAYDALASH VA YANCHISH

 
 
Ishdan maqsad: 
talabalarda qirindini qayta ishlashga tayyorlash jarayoni 
bo‘lgan kabel lomini maydalash usulini olib borish ko‘nikmasini hosil qilish
Qisqa nazariy ma’lumotlar 
Metallarga va qotishmalarga metall qirqadigan stanoklarda ishlov berilganda 
qirindilar hosil bo‘ladi. Qirindilar - qotishmani kimyoviy tarkibiga, qirqadigan 
uskuna yoki asbob turiga bog‘liq holda qirindilarni ko‘rinishiga va alohida 
zarrachalarini o‘lchamlariga bog‘liq holda bir-biridan keskin farq qilishi mumkin. 
Qirindilar quyidagi xillarga bo‘linishi mumkin: sochiluvchan va o‘ram-o‘ramli 
(bog‘langan), yirik va mayda, bir jinsli va aralashgan (sochiluvchanligi va yirikligi 
bo‘yicha). Mexanik ishlov berilish natijasida yig‘ilgan qirindilar temir bilan 
zararlanishi mumkin. Temirni miqdori ayrim paytlarda 30 foizgacha etadi. 
Temir aralashmalarini ajratib olish va o‘ram-o‘ram qirindilarni uyma 
massasini oshirish uchun maydalaniladi. 
Mis yoki alyuminiy tarkibli qirindilarni maydalash uchun bolg‘ali 
parchalash mashinasi bazasida tayyorlangan qirindi parchalaydigan mashinasi 
ishlatiladi. Qirindi parchalaydigan agregat bolg‘ali drobilka, tashlovchi va tituvchi 
moslama, lentali konveyerdan tashkil topgan (1- rasm). 
1- rasm. SDA – 7 qirindi maydalash agregati. 
1 - qabul qilish bunkeri; 2 - tituvchi moslama; 3 - iluvchi yulduzcha; 4 - lentali konveyer; 5 - 
bolg‘ali drobilka; 6 - boshoqsimon panjara; 7 - bolg‘alar; 8 – qopqoqlar; 9 – bo‘lak – bo‘lak 
materiallar uchun techkalar; 10 – rotor. 

---

Ishni bajarish uchun kerakli asbob-uskunalar 
 
1.Turli metalalarning qirindi namunalari
 
4. Maydalash dastgohi.
 
2. CHinni idish.
 
5. Elaklar komplekti
 
3. Texnik tarozi.
 
 
 
Ishni bajarish tartibi 
150-200 gramm yirik o‘ram-o‘ram metall qirindisi texnik tarozida tortib olinadi. 
Maydalash mashinasining jag‘lari kerakli o‘lchamga moslashtirili, ishga tushiriladi. 
Tortib olingan mahsulot kichik porsiyalar bilan maydalash mashinasining xom 
ashyo yuklash tuynukiga yuklanadi.
Maydalash mashinasidan jag‘idan chiqgan mahsulot mahsus idishga to‘planadi 
va granullometrik tarkibini aniqlash uchun elaklardan komplektidan o‘tqaziladi. 
Har bir elak ustida qolgan turli o‘lchamdagi maydalangan mahsulot massasi 
torozda tortilib aniqlanadi. Olingan natijalar jadvalga kiritiladi. 
Elak ko‘zining 
o‘lchami, mm 
Namunaning 
massasi 
Foiz miqdori, % 
4 
3 
2 
1 
Nazorat savollari 
1.
 
Metal qirindilarni qayta ishlashga tayyorlash jarayonlari? 
2.
 
Ikkilamchi temir-tersak chiqindilarni maydalash qurilmasi? 
3.
 
Elash orqali sinflash?