4 мавзу: тупроқнинг иссиқлик ва озиқ режимлари ҳамда уларни бошқариш

• TUPROQNING ISSIQLIK VА HАVO XOSSАLАRI
• Reja:
• Issiqlikning oʼsimliklar va mikroorganizmlar hayotidagi ahamiyati.
• Tuproqning issiqlik rejimini boshqarish tadbirlari.
• Tuproq havosi va uning ahamiyati
• Tuproqning havo rejimini boshqarish

Issiqlikning oʼsimliklar va mikroorganizmlar hayotidagi ahamiyati

• Issiqlikning oʼsimliklar va mikroorganizmlar hayotidagi ahamiyati
• Tuproqdagi biologik jarayonlar – oʼsimliklarni oʼsishi, mikroblar va xayvonlar hayoti bilan bogʼliq boʼlgan issiqlik tuproq hayotda muhim rol o’ynaydi. Tuproqdagi issiqlik asosiy manbai – uning termik rejimini belgilaydigan quyosh energiyasidir.
• Issiqlikning ikkinchi manbai mineral va organik moddalar, hamda mikroorganizmlar hayot faoliyati bilan bogʼliq boʼlgan biokimyoviy jarayonlarning oʼzaro taʼsirida sodir boʼladigan ekzotermik reaktsiyalaridir.
• Yer yuzasiga tushadigan quyosh energiyasi miqdori joyning kengligiga oʼzgarib turadi. Quyoshdan keladigan energiyaning hammasi tuproqqa yutilmaydi. U atmosferadan, yer satxidan va uni urab turgan oʼsimliklardan qaytadi va tarqaladi.
• Qaytgan energiya kattaligi maʼlum satxiga tushishdan boshlab foiz bilan ifodalaniladi va albedo deyiladi.
• Issiqlikning asosiy manbayi – quyosh 1 sm2 yashil massa yuzasiga bir minutda oʼrta hisobda 1,946 kkal energiya beradi.

Haroratlar kriteriyasi.

• Haroratlar kriteriyasi.
• Ekilgan urugʼlarga ularning unib chiqishi va keyingi oʼsishi uchun tuproqda maʼlum harorat boʼlishi kerak.
• Urugʼlar muayyan haroratda unib chiqadi.
• Аgar harorat urugʼning unib chiqishi uchun yetarli boʼlsa, minimal,
• oʼsimliklarning oʼsishi va rivojlanishi uchun qulay boʼlsa, optimal,
• agar undan yuqori boʼlsa, maksimal temperatura deyiladi.
• Maksimal temperatura oʼsimliklarning oʼsishi va rivojlanishiga salbiy taʼsir etadi.