4-мавзу: Транскрипция, трансляция, оқсил биосинтези Режа



Download 178,93 Kb.
bet2/5
Sana29.05.2022
Hajmi178,93 Kb.
#614754
1   2   3   4   5
Bog'liq
2 5361977583397246442

ДНК ↔ ДНК ↔ РНК → оқсил

Репликатсиянинг молекуляр асослари.
Назарий жиҳатдан ДНК репликациясининг бир нечта вариантлари (хиллари) бўлиши мумкин: 1) консерватив усулда ДНК нинг ―бола қўш спирали ―она ДНК занжиридан ажралмайди; 2) ярим консерватив усулда ―она ДНК занжири ажралиб, уларнинг ҳар биридан ―бола ДНК нинг комплементар занжири ҳосил бўлади; 3) дисперсив усулда ―она ДНК бир неча жойидан узилади ва ундан ДНК нинг янги занжирлари ҳосил бўлади.
ДНК репликатсияси учун қуйидагилар талаб қилинади:

  • ДНК янги занжири учун структура материали сифатида дезоксирибонуклеозидтрифосфатлар (дАТФ, дГТФ, дСТФ, дТТФ) бўлиши керак;

  • ДНК қўш занжирини ечилиши;

  • томизғи мавжудлиги;

  • янги ДНК полинуклеотид занжирини синтези ва томизғи ҳосил бўлишида иштирок этувчи ферментлар.

Транскрипциянинг молекуляр асослари.
Генетик ахборотнинг оқими генлар экспрессияси деб аталади: у биринчи навбатда генлар транскрипцияси – РНК ҳосил бўлишига олиб келади. Транскрипция жараёнида асосан айрим ген ва генлар гуруҳи кўчириб ёзилади, репликацияда эса она ДНК тўла кодланади. РНК нинг ҳамма турлари ядрода синтезланади. ДНК матрицасида кечадиган ҳамма синтезлар ДНК да ёзилган ахборотга мувофиқ амалга ошади. РНК нинг барча турлари тРНК, рРНК ва мРНК синтезланишида асосларни комплементарлиги қоидасига биноан ДНК асосларининг тартиби РНК асосларининг тартибини белгилайди. Матрица сифатида икки занжирли ДНК роли баланд, лекин бир занжирли ДНК ҳам матрица сифатида хизмат қила олади.
Транскрипцияда хроматин ДНК сида ёзилган ахборотнинг бир қисмидан РНК нусхаси сифатида фойдаланилади. ДНК нинг фаол бўлмаган қисмлари хроматиннинг глобуляр нуклеосомалари таркибига кирса, фаол қисмлари нуклеосомалар орасидаги фрагментлар ёки ―очилган тўғри нуклеосомалар таркибида бўлади.
Прокариот ва эукариотларда транскрипциянинг элементар бирлиги, яъни транскрипцияга учрайдиган ДНК бўлаги транскриптон деб аталади. Баъзида прокариотларнинг транскриптонлари оперон деб ҳам аталади. Транскриптоннинг узунлиги 300 дан 1000000000 тагача нуклеотиддан ташкил топган.
Транскриптоннинг ҳар бир қисми турли хил вазифаларни бажаради. Бир гуруҳ қисмлар ахборот сақловчи, бошқалари эса – ахборот сақламайдиган гуруҳларга бўлинади. Ахборот сақловчи қисмларига полипептид занжири ёки матрицали бўлмаган РНК (рРНК ва тРНК) структуралари тўғрисида ахборот; ахборот сақламайдиганлари эса бошқа вазифаларни бажаради ва генетик ахборотни ўзида сақламайди. Юксак тузилган эукариотлар транскриптонида ахборот сақламайдиган қисми асосий қисмни эгаллайди. Транскриптондаги структура генлари икки турда бўлиши мумкин: узлуксиз ва бўлинган. Эукариотлардаги структура генларининг кўпчилигида генетик ахборот узлукли – бўлинган ҳолда ёзилган бўлади.
Структура генларида ахборот сақловчи структура генлари экзонлар, ахборот сақламайдиганлари эса интронлар деб аталади. Интронлар экзонлар учун қўшимча регулятор вазифасини бажариши мумкин.




Download 178,93 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish