4-мавзу. Тадбиркорлик фаолияти. Тадбиркорлик капитали ва унинг айланиши 1

Тадбиркорлик капитали ва унинг ҳаракати босқичлари.
1

• кўплаб турдаги ва миқдордаги нафлиликларни (товар ва хизматларни) яратишда;

2

• ишчи кучининг иш билан бандлигини таъминлашда;

3

• қисман қийматнинг ташкил топишида, яъни шаклланишида;

4

• энг муҳими, қўшимча маҳсулотни яратишда ва ўзлаштиришда.

Капитал икки хил хусусиятга эга бўлиб, унинг қиймати – кўпчиликка маълум бўлганидек, ушбу капитални ишлаб чиқаришга сарфланган ижтимоий зарурий меҳнат сарфидан иборатдир.
Капиталнинг нафлилиги эса қуйидагилар орқали намоён бўлади.
Тадбиркорлик капитали ва унинг ҳаракатидаги икки томонлама хусусиятнинг намоён бўлиши
Аниқ меҳнат
Абстракт меҳнат
Меҳнат
Нафли-лиги (истеъмол қиймати)
Қиймати
Товар
Ишлаб чиқариш воситалари ва ишчи кучи
Ўсиш хусусиятига эга бўлган қиймат
Тадбиркорлик капитали
Бир турдаги нафли-ликнинг бошқа турдаги нафлиликка ўтиши ва кўпайиши жараёни
Қийматнинг ўсиш
жараёни
Тадбиркорлик капиталининг ҳаракати жараёни
Янги турдаги ва кўринишдаги нафлилик
Ўтказилган ва қўшилган қиймат
Янгидан яра-тилган товар
Капитал ҳаракатининг биринчи босқичи:
Ив
Т
Ик
П

…… ….

Капитал ҳаракатининг иккинчи босқичи:
Ив
Т
Ик
И
Т’
Капитал ҳаракатининг учинчи босқичи:
Т
П
П
П
П
Тадбиркорлик капитали пул шаклининг доиравий айланиши:
… …
Ив
Т
Ик
И
Т’
П
П’
Унумли капиталнинг доиравий айланиши:
Ив
Т
Ик
И
Т’
П’
Ив
Т
Ик

• … ….

• ….. …

Тадбиркорлик капитали товар шаклининг доиравий айланиши:
Ив
Т
Ик
И
Т’
П
Т
Доиравий айланишларнинг узлуксиз такрорланиб, янгиланиб туриши тадбиркорлик капиталининг айланиши дейилади.