4-mavzu: strategik loyihalarni boshqarish: asosiy tushunchalar va konseptual asoslar (4-soat)

4-MAVZU: STRATEGIK LOYIHALARNI BOSHQARISH: ASOSIY TUSHUNCHALAR VA KONSEPTUAL ASOSLAR (4-SOAT)


4.1 Loyihani boshqarishning asosiy atamalari

Loyihani samarali amalga oshirish barcha boshqaruv jarayonlarini izchil amalga oshirishga asoslangan. Loyiha boshqarish jarayoni oʻlchovli natija beradigan harakatlar toʻplami sifatida aniqlanishi mumkin.

Loyiha boshqarish jarayoni sub’yektlar va boshqaruv ob’yektlari oʻrtasida toʻgʻridan-toʻgʻri va teskari munosabatlarni shakllantiradi. Loyiha boshqaruvi sub’yektlari loyihaning asosiy ishtirokchilari sifatida aniqlanadi va ob’yektlar loyiha, bir-biri bilan bogʻliq boʻlgan bir qator loyihalar, loyihaga yoʻnaltirilgan korxonalar, shuningdek, loyiha aylanishining bosqichlari hisoblanadi. Barcha loyiha faoliyati vaqt va makonda bir-biriga bogʻliqdir. Biroq, loyihaning fazalari va bosqichlarini mantiqiy va vaqtinchalik ketma-ketlikda aniq taqsimlash deyarli mumkin emas. Tegishli muammolar loyihada ishlayotgan mutaxassislarning tajribasi, bilimlari va san’ati yordamida hal etiladi.
Agile: Loyiha va mahsulotlarni boshqarishning moslashuvchan va takomillashtiruvchi yondashuvi, talablarning dinamik shakllanishiga qaratilgan va ularni turli sohalardagi mutaxassislardan tashkil topgan oʻz-oʻzini tashkil etuvchi ishchi guruhlar doirasida doimiy oʻzaro hamkorlik natijasida amalga oshirilishini ta’minlaydi. Agile gʻoyalariga asoslangan koʻplab usullar mavjud, ularning eng mashhurlari Scrum va Kanban.
Tanqidiy yoʻl: Ishning davomiy ketma-ketligi va boshlangʻichdan yakuniy hodisaga qadar boʻlgan voqealar, uni bajarish uchun koʻp vaqtni talab qiladi.
Voqealar jarayonlari zanjiri (EPC-diagrammasi): mavjudlik va resurslardan foydalanish asosida loyiha faoliyatini amalga oshirish ketma-ketligini koʻrsatadigan diagramma.
Vaqt zahirasi: Ishning boshlanishi loyihaning umumiy davomiyligiga ta’sir qilmasdan kechiktirilishi mumkin boʻlgan vaqt. Shunday qilib, tanqidiy yoʻl zaxirasida ishlash nolga teng boʻladi.
Muhim bosqich (nazorat nuqtasi, milestone): misol uchun, bosqich oxirini koʻrsatadigan muhim voqea. Gantt grafigida nol muddatli vazifa sifatida koʻrsatiladi.