4-mavzu: strategik loyihalarni boshqarish: asosiy tushunchalar va konseptual asoslar (4-soat)

4.2 Loyiha ishtirokchilari
Loyiha ishtirokchilari uning tarkibiy qismini tashkil etadi, chunki ular oʻz loyihalarini amalga oshirishni ta’minlaydilar.
Loyihaning turiga qarab, uni amalga oshirishda birdan oʻnlab (ba’zan yuzlab) tashkilotlar ishtirok etishi mumkin. Ularning har birining oʻz vazifalari, loyihada qatnashish darajasi va uning taqdiri uchun javobgarlik choralari bor.
Ushbu tashkilotlar barcha funksiyalariga qarab, odatda loyiha ishtirokchilarining oʻziga xos guruhlari (toifalari) sifatida guruhlanadi.
Asosiy ishtirokchi – mijoz (buyurtmachi) - kelajakda loyiha natijalari egasi va foydalanuvchisi. Shunday qilib, jismoniy yoki yuridik shaxs sifatida xizmat qilishi mumkin. Bu holatda, mijoz yagona tashkilot sifatida, shuningdek, loyiha uchun kuch, manfaat va kapitalni birlashtirgan va natijalaridan foydalanishgan mijozdir.
Investorlar, shuningdek investorlar tomonidan investitsiya loyihalarini amalga oshirish uchun vakolatli boʻlgan boshqa shaxslar va yuridik shaxslar mijozlar (ishlab chiquvchilar, quruvchilar) boʻlishi mumkin.
Investorga ham - loyihaga sarmoya kiritgan tomon ham muhim ahamiyatga ega. Ba’zi hollarda, bu mijoz bilan bir kishi. Agar investor va mijoz bir xil shaxs boʻlmasa, investor mijoz bilan shartnoma tuzadi, shartnomalarning bajarilishini nazorat qiladi va boshqa loyiha ishtirokchilari bilan hisob-kitoblarni amalga oshiradi.
Oʻzbekistonda quyidagilar investorlar boʻlishi mumkin:

• 
  davlat va hududiy mulkni boshqarish vakolatiga ega organlar;
  
• 
  tashkilotlar va korxonalar, xoʻjalik birlashmalari, jamoat tashkilotlari va barcha mulk shakllarining boshqa yuridik shaxslari;
  
• 
  xalqaro tashkilotlar, xorijiy yuridik shaxslar;
  
• 
  jismoniy shaxslar - Oʻzbekiston fuqarolari va xorijiy fuqarolar.
  

Loyiha-smeta hujjatlari Loyihalovchi deb ataladigan ixtisoslashgan loyiha tashkilotlari tomonidan ishlab chiqiladi. Bunday holda, bu ishlarning butun majmuasini amalga oshirish uchun mas’uliyat odatda Bosh Loyihalovchi (Bosh Loyihalovchi) deb ataladigan bir tashkilot boʻladi.
Loyihaning moddiy-texnika ta’minoti (xaridlar va ta’minot) Yetkazib beruvchi (yoki Bosh yetkazib beruvchi) nomi ostida birlashtirilishi mumkin boʻlgan yetkazib beruvchi tashkilotlar tomonidan taqdim etiladi.