4-mavzu. Internet tarmogʻi va uning tashkil etilishi Reja: Kompyuter tarmoqlari va ularning turlari Internet va intranet

Internetda ma’lumotlarni qidirib topish
. Internet millionlab kompyuter va tasavvur qilib 
boʻlmaydigan hajmdagi axborotni oʻz ichiga mujassamlagan. Har daqiqada bu kompyuterlarda 
axborot hajmi koʻpayadi. Bu axborot olamida adashib qolish tabiiy. Adashmaslik va ma’lumotni 
topish uchun ikki usul mavjud. Bu Internet da maxsus jildlar (kataloglar) va qidiruv bilan 
shuullanadigan serverlar mavjud. Ular koʻp emas, lekin juda ommabop. Server katta hajmdagi 
xotira va tezlikka ega. Shuning uchun birdaniga u bir necha soʻrovlarga javob bera oladi. Koʻp 
hollarda bitta server bir necha (oʻnlab) kompyuterlardan tuziladi. Har bir qidiruv serveri tarmoq 
sahifalari boʻyicha ma’lumotlar jildiga ega. Jildda axborotning turgan joyi, qisqacha izohi, tavsifi va 
boshqa ma’lumotlar joylanadi. Jild millionlab sahifalar toʻrisida ma’lumotga ega boʻladi. Qidiruv 
serverlar foydalanuvchilar haqidagi ma’lumotlar bilan ham toʻldirilib turadi. Bu – foydalanuvchi 
adresi, ochilgan sahifalar nomi, foydalanilgan qidiruv sistemalari nomi haqidagi ma’lumotdir. 
Internetda ma’lumotni qanday topish mumkin? Ma’lumot joylashgan sahifa manzilini bilsangiz, bu 
muammo bir zumda hal boʻladi. Sahifa toʻliq manzilini «Adres» maydonida kiritsangiz, 
qidirilayotgan ma’lumot ekranda namoyon boʻladi. Bir necha daqiqadan soʻng soʻralgan sahifa 
ekranda paydo boʻladi. 
Masalan, WWW.vcu.edu sahifasini ochish zarur. U holda Adres maydonida shu nomni 
yozasiz va Enter ni bosasiz. Natijada ekranda sahifa hosil boʻladi. Soʻrov natijalari roʻyxat 
shaklidagi ilovalardan va ularning tavsifidan tashkil topadi. Unda ma’lumotlar boʻlimlarga, 
boʻlimlar esa boʻlinmalarga boʻlingan boʻladi. Masalan, yangiliklar bilan tanishmoqchi boʻlmangiz, 
kerakli satrda sichqoncha tugmachasini bosish etarli. Ekranda yangiliklar qisqacha tavsifi bilan 
keltiriladi. Sahifaning oʻrtasida maxsus joyda Search tugmachasi joylashgan. Unda mavzu nomini 
kiritish va qidiruv natijasini olish mumkin. Quyida esap shu informasion ombor boʻlimlari nomlari 
keltiriladi.