4-mavzu. Internet tarmogʻi va uning tashkil etilishi Reja: Kompyuter tarmoqlari va ularning turlari Internet va intranet

 
Brauzerlardagi havfsizlik. 
Tezkor, qulay va ishonchli – brauzerlarning yangi foydali 
imkoniyatlari (funktsiyalari) yordamida internet – serfing foydalanuvchilar uchun yanada oson 
boʻlishi kerak. Ammo brauzerlar nafaqat yangiroq, balki “shubhali” qilib ham yaratilmoqda. 
Brauzerlar: qidiruv soʻrovnomalarini, shaxsiy kompyuterda qoʻllanilayotgan dasturlar va boshqada 
ma’lumotlarni oʻzlarining serverlariga joʻnatishar ekan. Ayniqsa yangi Google Chrome brauzeri, 
oʻzining oʻta “qiziquvchanligi” bilan boshqa brouzerlar orasidan ajralib turadi. 
ComputerBild – brauzerlarning, foydalanuvchilardan yashirin holda tarmoqqa qanday 
ma’lumotlarni joʻnatishini tekshirib koʻrdi. Natijada ma’lumotlarning shiddatli oqimi aniqlandi, 
asosan barcha ma’lumotlar shifrlangan koʻrinishda joʻnatildi. Xaqiqatdan ham shundaymi? Agar 
shunday boʻlsa, brauzerlar qanday ma’lumotlarni joʻnatadi? Nima uchun brauzerlar protsessor, 
tezkor xotira, qattiq disklar, kompyuter dasturiy ta`minoti haqidagi ma’lumotlarni, qolaversa 
komp`yuterni identifikatsiyalash uchun shifrlangan kodni joʻnatadilar? 
Computer Bild, Microsoft (Internet Explorer yaratuvchilarining), Mozilla Foundation 
(Firefox yaratuvchilarining), Google (Chromeni taklif qiluvchilarining), Apple (Safari ishlab 
chiqaruvchilarining), Opera Software (Opera mualliflarining) yuqori martabali xodimlaridan, 
ularning brauzerlari aynan qanday ma’lumotlarni joʻnatishi, qancha vaqtdan va qaerga joʻnatib 
turishlari haqida ma’lumot berishlarini soʻrashdi. Albatta, bu soʻrovga hech qaysi bir brauzer 
mualliflarining javob bergisi yoʻq. Faqatgina Microsoft va Google bu soʻrovlarga javob taqdim 
qilishdi. Shunisi qizziqki, barcha brauzer mualliflari bir ovozdan olinayotgan ma’lumotlarni 
suiiste’mol qilmasliklarini takidlab oʻtishgan, lekin buni tekshirishning hech ham ilojisi yoʻq. 
Internet Explorer 8 tasdiqladiki, u Microsoft ga kompyuteringizning qurilmalari, siz tashrif 
buyurayotgan saytlar, qidiruv soʻrovnomalari, hattoki siz toʻldirayotgan ba’zi bir formalardagi 

---

ma’lumotlarni ham joʻnatar ekan. Shunga qaramasdan Microsoft Explorer 8 yakuniy versiyasida bir 
qancha bunday aygʻoqchi funktsiyalarini oʻchirib qoʻyishga va’da bermoqda. 
Google Chrome aynan qanday ma’lumotlarni oʻz serveriga joʻnatadi? Google brauzeri oʻz 
serveriga toʻplagan ma’lumotlarni joʻnatadi: brauzer versiyasi raqamini, qidiruv soʻrovnomasini, 
web sahifalar, notoʻgʻri web adreslar, Windows va DirectX versiyalari, kompyuterga oʻrnatilgan 
foydalanuvchilar hamda Google ing boshqa dasturlari haqida ma’lumotlarni joʻnatadi. Bunday 
ma’lumotlar juda tez-tez joʻnatib turiladi. 
Chrome brauzeri orqali juda koʻp ma’lumotingiz kompyuterni tark etadi. Agarda Siz bu 
brauzerdan foydalanadigan boʻlsangiz, albatta brauzer parametrlariga oʻzgartirish kiritishingiz 
kerak boʻladi. 
Natijada hech qaysi bir brauzer kompaniyalari qoʻyilgan savolga toʻliq va qoniqarli javob 
berishmadi. Shu sabab, katta oʻrgimchak toʻrida, kompyuterimiz va undagi ma’lumotlar xavfsizligi 
faqat va faqat oʻzimizga bogʻliq. 
Web-brauzerlar 
web-saytlarni qidirish va koʻrib chiqishdan tashqari ularni qayta ishlash, 
chop etish va bir sahifadan boshqasiga oʻtishni ta’minlovchi dasturiy ta’minotdir.
Koʻpchilik brauzerlar FTP-серверlar tarkibidagi fayllar mundarijasini koʻrsatish, 
multimediyali sahifalarni ochish va fayllarni koʻchirib olish imkoniyatiga ega.
Deyarli barcha brauzerlar tekin program mahsulot hisoblanadi. Ulardan ayrimlari bilan 
tanishob chiqamiz: 
Internet Explorer – Windowsning ajralmas qismi. 
Internet Explorer 9 ramziy belgisi