4-Mavzu: Bevosita soliqlarning hisobi va hisoboti. Reja. Foyda solig‘ini hisobi va hisoboti

2. Jismoniy shaxslarning olinadigan daromad solig‘i hisobi va hisoboti.
Jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i ob’ekti, bazasi va jismoniy shaxslarning jami daromadi tarkibi, shuningdek soliq stavkalariga bag‘ishlanadi. Bu masalalar Soliq kodeksining (SK) 29-32-boblari bilan tartibga solinadi.

Soliq to‘lovchilar, soliq solish ob’ekti va bazasi. SKga muvofiq soliq solinadigan daromadga ega bo‘lgan jismoniy shaxslar va O‘zbekiston Respublikasidagi manbalardan olingan daromadlari uchun norezidentlar jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i to‘lovchilari hisoblanadi.
Shuningdek O‘zbekiston Respublikasi rezidentlarining O‘zbekiston Respublikasidagi va undan tashqaridagi manbalardan olingan daromadlari hamda norezidentlarining O‘zbekiston Respublikasidagi manbalardan olingan daromadlari soliq solish ob’ekti hisoblanadi.
Soliq solinadigan baza jami daromaddan kelib chiqib, SKga muvofiq soliq solishdan ozod qilingan daromadlar chegirilgan holda aniqlanadi.
Yakka tartibdagi tadbirkorlik faoliyatidan olingan, qat’iy belgilangan soliq solinadigan daromadlar jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘ining soliq solish ob’ekti bo‘lmaydi.


Jismoniy shaxslarning jami daromadi tarkibi
1) mehnatga haq to‘lash tarzidagi daromadlar;
2) mulkiy daromadlar;
3) moddiy naf tarzidagi daromadlar;
4) boshqa daromadlar.

MISOL. Reklama bo‘yicha menejerga lavozim maoshi 395 000 so‘m qilib belgilangan. Fevral oyida u 15 ish kuni ishladi.
Bu yerda mehnatga haq to‘lashning oddiy vaqtbay shaklida haqiqatda ishlab byerilgan kunlarga to‘lov amalga oshiriladi. Fevral oyida 20 ish kuni bo‘lib, ulardan 15 kuni reklama bo‘yicha menejer tomonidan ishlab berilgan.
Uning ish haqini hisoblash uchun, oldin, bir ish kuni uchun to‘lanadigan ish haqi miqdorini aniqlash zarur. Maoshi 395 000 so‘m bo‘lgan holatda, fevral oyidagi kunlik ish haqi 19 750 so‘mga (395 000 / 20) teng bo‘ladi. Shunday ekan, fevral oyi uchun menejyerning ish haqi 296 250 (19 750 x 15) so‘mga teng bo‘ladi.