4-ma’ruza Titish, tozalash va aralashtirish jarayonlari samaradorligini nazorat qilish

Titish-tozalash sexida texnologik jarayonni nazorat qilish. Titish-tozalash agregatining qanday ishlayotganligini baholash uchun quyidagi ko‘rsatkichlardan foydalaniladi:
-chiqindilarni ajralishi;
-chiqindilarni ajralish sifat ko‘rsatkichi;
-tozalash samaradorligi;
-titilganlik darajasi.
Titilganlik darajasini quyidagi 3 usuldan biri yordamida aniqlash mumkin:
1. Paxtani hajmiy og‘irligini aniqlash bo‘yicha.
2. Paxta bo‘lagining o‘rtacha og‘irligi bo‘yicha.
3. Aerodinamik usul (ma’lum balandlikdan paxta bo‘lagining erkin tushish vaqti bo‘yicha).


Mahsulotni titishda ta’sir etuvchi omillar
Tolali mahsulotlarni titish jarayonlarida titish asosan igna sirtli ishchi organlarga ega bo‘lgan mashinalarda amalga oshiriladi. Ignali panjara va tekslovchi valik orasida joylashgan tolali tutamchaga P kuch ta’sir ko‘rsatadi. Bu kuchni ikkita tashkil etuvchisi bo‘lib:
P₁ – Ignali panjara ignalariga perpendekulyar yo‘nalishda ta’sir etuvchi kuch
P₂ - Ignali panjara ignalariga paralel yo‘nalishda ta’sir etuvchi kuch
(1.8)
(1.9)
Bu yerda α- panjara asosiga nisbatan ignaning qiyalik burchagi
Mahsulotni mayda bo‘lakchalarga ajratib titilishi ignali, qoziqli, pichoqli sirtlar va ularning qiyalik burchagi ta’sir ostida amalga oshadi (1.13-rasm).

1.13-rasm. Ignali sirtlarni bir biriga o‘zaro ta’siri

P₁ kuchi panjara ignalariga paxta bo‘lakchalarini ushlab turishga harakat qiladi va paxta bo’lakchalarini kamera ichiga tashlaydi. P₂ kuchi panjara ignalariga paxta bo‘lakchalarini ko‘proq botishini va ignalardan chiqib ketishiga qarshilik qiladi.
Agar P₁ kuch panjara ignalarida paxta bo‘lakchalarini ushlab tursa u holda paxta bo’lakchasi yuzasida ignalar bilan ishqalanish kuchi F hosil bo‘ladi, u tola bo‘lakchalarini ignaning asosiga qarab harakatlanishiga qarshilik qiladi. Ishqalanish kuchi quyidagi formula orqali aniqlanadi.
(1.10)
bu yerda: μ - ishqalanish koeffitsienti.
Paxta bo‘lakchalarini yaxshiroq titilishi uchun tola bo‘lakchalarini ignalarga botishini ta’minlovchi P₂ kuchi, ishqalanish kuchi F dan kattaroq bo‘lishi kerak.
(1.11)
(1.10)formulani inobatga olib (1.11) ga qo’ysak quyidagi formula hosil bo‘ladi.
(1.12)
(1.11)formulanining sharti bajarilsa unda
(1.13)
Ishqalanish koeffitsienti ni bilish orqali talab etiladigan shartni bajarilishini ta’minlovchi burchakni aniqlash mumkin. Paxta bo‘lakchalariga bosim kuchini kuchaytirish uchun burchak qiyaligini kichiklashtirish kerak.