4-Ma’ruza. O’zbekistonning o’ziga xos istiqlol va taraqqiyot yo’li. Reja Islom Karimovning «O’zbekistonning o’z istiqlol va taraqqiyot yo’li»

birinchidan, iktisodiy siyosatda dexkonchilikka, umuman KIShLOK xayotiga yetakchi tarmok, sifatida k,arash;

ikkinchidan, milliy valyutani joriy kilish, uning kddri-

ni muttasil oshirib borish;

uchinchidan, mulkchilikning barcha shakllariga erk berish,

shaxsiy tashabbus va ishbilarmonlikka yul ochish, tadbirkor-

likni kullab-kuvvatlash;

turtinchidan, iktisodni jonlashtirish uchun korxonalarni

xususiylashtirish, bu jarayonni tobora chukurlashtirish;

beshinchidan, utish madaniyati va kadriyatlarini tiklash ishlarini yulga kuyish va bu borada izchil tadbirlarni amalga oshirish mustakil Uzbekistonda davlat mustakilligini amalga oshirishning jamiyat rivojining xozirgi boskichidagi usti­vor yunalishlaridir.

O’zbekiston xuku magi tomonidan ishlab chikilgan yosh mil­liy mustakil davlatlar taraqqiyotiga doyr xam nazaliy, xam amaliy yunalishlar, ilmiy koidalar, yul-yurikdar O’Uzbekis­ton mustakil rivojlanishining besh yili davomida xayot sinovidan muvaffakiyatli utdi, boshka mustakil rivojlanish yuliga kirgan davlat siyosatdonlari e’tiborini tortdi. Avstriyada «Islom Karimov — yangi O’zbekiston Prezidenti» deb nomlangan teran taxlil va mazmunga ega kitob nashr Kilindi. Ushbu asarning mualliflari doktor Levitin va doktor Karlayl kup yillar Markaziy Osiyo respublikalarida bulgan, mintakadagi siyosiy vaziyat va iktisodiy isloxotlarning borishini uz kuzi bilan kurgan, mintakaning uziga xos jixatlarini ancha-muncha urgangan kishilardir. Shuning uchun mualliflar uz asarlarida O’zbekistonda olib borilayotgan islo\otlar samarasiga yuksak baxr beradilar. «Tasavvurimcha, — deb yozadi L. Levitin — dunyoda O’zbekis­ton misolida aloxida sivilizasiyaviy kiyofa kuchayishi bi­lan, uziga xos sivilizasiyaviy uz-uzini anglashning usishi bilan ish kurayotir». Ushbu mualliflarning fikricha, mutaxassislarning xisob kitobiga kura, insoniyat tarixi yigirmadan ortik sivili­zasiya va bundan xam kuprok subsivilizasiyalarning shoxidi bulgan ekan. Ulardan kupchiligi xozirgi dunyoda xam amal kilayotir. Fap6, Islom, konfusiylik, yapon-pravoslavslavyan, Lotin Amerikasi, Afrika sivilizasiyalari shular sirasiga kiradi. Yevropa va Shimoliy Amerika, «Turk va arab supersivilizasiyalar xam bor. Fap6 va Shark: ikki supersivilizasiya sanaladi». Kurinib turibdiki, Markaziy Osiyodagi siyosiy va ikti­sodiy vaziyatni chukur tadkik etib, xar ikki xorijiy muallif «Islom Karimov utish davrining obyektiv omillarini inobatga olib, uzbek xalki sivilizasiyasi xususiyatlaridan kelib chikib ish tutdi, isloxotlar uzining ijobiy samarasini bera boshladi. Okibatda bu xolni mustakil davlatlar taraqqiyoti uchun xos bulgan rivojlanishning «uzbek modeli» degan jaxon tan olgan yul ga olib keldi» deb baxrlaydi.

QISQAChA XULOSA

Jamiyatning siyosiy hayotini erkinlashtirish avvalo, aholining siyosiy faolligini kuchaytirishni, hokimiyat vakolatlarini nodavlat va jamoat tashkilotlariga, fuqarolarni o’zini-o’zi boshqarish organlariga bosqichma-bosqich o’tkaza borishni taqozo etadi.

Iqtisodiyot sohasini yanada erkinlashtirish vazifasi xo’jalik yurituvchi subyektlarning iqtisodiy erkinliklarini kengaytirish, mulkdorlarning mavqyei va huquqlarini mustahkamlashni o’z ichiga qamrab oladi.

Jamiyat ma’naviyatini yanada yuksaltirish masalasida o’z haq- huquqlarini taniydigan, mustaqil fikrlay oladigan, iymon-irodasi, e’tiqodi mustahkam, shaxsiy manfaatlarini mamlakat va xalq manfaatlari bilan uyg’unlashtiradigan, erkin, har jihatdan barkamol insonlarni tarbiyalash muhim ahamiyat kasb etmoqda.

Huquqiy, demokratik davlat, erkin fuqarolik jamiyati barpo etish kadrlar tayyorlash Milliy dasturini amalga oshirishni, mamlakatimizning kelajagini ta’minlovchi yetuk mutaxassislar yetishtirishni taqozo etadi.

Aholini yanada kuchli ijtimoiy himoya qilish, mamlakatimizda amalga oshirilayotgan ijtimoiy-iqtisodiy islohotlarning barcha bosqichlariga, «O’zbek modeli»ning mazmuni va mohiyatiga mos bo’lgan muhim bir mezon bo’lib kelmoqda.

Iqtisodiyotdagi tarkibiy o’zgarishlarni ta’minlash iqtisodiy islohotlarning mazkur bosqichiga xos bo’lib, bunda bozor infratuzilmasini rivojlantirish, eksportga moslashgan va import o’rnini bosuvchi mahsulotlar ishlab chiqarish quvvatlarini oshirish, moliya va bank tizimi faoliyatini takomillashtirish muhim ahamiyat kasb etadi.

Jamiyatdagi barqarorlik, tinchlik, millatlar va fuqarolararo totuvlikni, mamlakatimiz hududiy yaxlitligini ta’minlash mazkur bosqichdagi dolzarb vazifalardan biri sanaladi. Bu vazifa jahondagi globallashuv sharoitida, turli mintaqalardagi vaziyatning keskinlashuvi O’zbekistonning suveriniteti va barqaror taraqqiyotiga xavf solishi mumkin bo’lgan tahdidlarga munosib javob qaytaradigan xavfsizlik tizimlarini yaratishni taqozo etadi. Mazkur bosqichda bunday tizim yaratildi.

O’zbekistonning o’ziga xos va o’ziga mos yo’li bo’lgan «O’zbek modeli» mamlakat taraqqiyotining har bir bosqichida, ijtimoiy, iqtisodiy va siyosiy islohotlarning xususiyatlaridan kelib chiqib, ijodiy rivojlantirilmoqda.

Umuman, «O’zbek modeli» O’zbekistonning o’ziga xos bo’lgan taraqqiyot yo’li bo’lib, bu yo’l mamlakatimizning tarixiy – milliy xususiyatlarini, geografik va demografik shart-sharoitlarni hisobga olgan, respublikaning bosh, strategik maqsadi sari yo’naltirilgan, islohotlarning har bir bosqichida ijodiy rivojlanib boruvchi dasturiamaldir.

MUHOKAMA UChUN SAVOLLAR

1. 
   Demokratik jamiyat qurishda turli xil modellarni bayon eting?
   
2. 
   “O’zbek modeli”ning o’ziga xosligi nimalarda?
   
3. 
   Prezident Islom Karimovning “O’zbekistonning o’z istiqlol va taraqqiyot yo’li” asarining tarixiy ahamiyatini gapirib bering?
   
4. 
   “Yangi uy qurmay turib, eskisini buzmang” konsepsiyasining g’oyaviy mazmuni nimalarni anglatadi?
   
5. 
   Dunyoviy davlatning konstitusiyaviy-huquqiy ta’rifi va milliy davlatchilik tushunchalarini izohlab bering?
   
6. 
   O’zbekistonda demokratik jamiyat qurilishi jarayonida inson erkinligi, huquqlari va manfaatlarining ustuvorligi nimalarda namoyon bo’ladi.