4-ma’ruza. Opеrasion tizim tushunchasi va uning turlari

Windows ATining tashkil etuvchi modullari.

Ob’yektlar va boshqaruvchi elementlar.

Windows amaliyot tizimida ob’yekt ma’lumotlarni saqlash uchun mo’ljallangan tuzilmadir. Ob’yekt atribut va funksiya deb nomlanuvchi aniq turdagi ma’lumotlarning tizimidan iborat. Windows amaliyot tizimida fayl, oyna, kartina, semaforlar, jarayonlar va oqimlar kabi ob’yektlar keng qo’llaniladi. Shuni aytish lozimki, Windows amaliyot tizimida hamma ma’lumotlar ham obyekt bo’lavermaydi. Obyektlarda foydalanuvchi dasturlari uchun muhim bo’lgan va ular bilan birgalikda ishlovchi ma’lumotlar joylashadi.

Windows ob’yektga mo’ljallangan dasturiy ta’minotdir. Windows amaliyot tizimida ob’yektlarning uchta turi mavjud. Bular foydalanuvchi ob’yektlari, grafik ob’yektlar(GDI Objekts) va yadro obyektlari. Foydalanuvchi ob’yektlarining vazifasi oynalarni boshqarishni ta’minlash bo’lsa, grafik ob’yektlarning vazifasi grafikaga yordam berishdan iborat. Yadro ob’yektining vazifasijarayonni bajarish, jarayonlar o’rtasida o’zaro bog’lanishni boshqarish, xotirani boshqarishga yordam berishdan iborat.
Amaliyot tizimida ob’yektlar quyidagi muhim masalalarn bajaradi:

• 
  Tizim resurslari nomlarini inson o’qishi uchun taqdim qilish;
  
• 
  Jarayonlar o’rtasida ma’lumotlar va resurslarni o’zaro almashinuvini tashkil qilish;
  
• 
  Resurslarni noqonuniy kirishdan himoya qilish;
  
• 
  O’chirishga tayyor , boshqa ishlatilmaydigan malumotlarni kuzatish.
  

Havfsizlik darajasini oshirish uchun har bir ob’yekt xavfsizlik deskriptoriga ega. Xavfsizlik deskriptori ob’yekt ustida qanday amallar bajarish mumkinligi haqidagi axborotdan iborat.Har doim yangi ob’yekt yaratilganda obyekt deskriptori qayta tiklanadi.
Ob’yekt ta’riflovchisi Windowsda ishlatiladigan ko’rsatkich turidir. Foydalanuvchi ilovalari ma’lumotlar obyektlariga to’g’ridan-to’g’ri kirish imkoniyatiga ega emas. Shu bois ilovalar ob’yektlardagi ma’lumotlarni o’zgartirishlar, ularga murojaat qilishlari uchun ko’rsatkichlardan foydalanadi.
Ob’yektga mo’ljallangn dasturlashda ko’rsatkich va murojaatlar ob’yektlar ustida qanday amallar bajarsa, obyekt ta’riflovchisi obyektlar ustida aynan shunday amallar bajarish uchun ishlatiladi. Ob’yektdagi ma’lumot va funksiya xaqida axborot olishda obyekt nomi orqali qidirishdan ko’ra ko’rsatkich yordamida qidirish tezroq bajariladi⁸.


Yadro.
Yadro amaliyot tizimining eng markaziy qismiga ta’lluqli bo’lib, protsessorlarni ishlatilishini nazorat qiladi. Yado oqimlarni rejalashtiishni, kontekstga o’tishni, signallar uzilishini, signallarni sinxronlashni boshqaradi.