4-ma’ruza. Opеrasion tizim tushunchasi va uning turlari

_4-ma’ruza.Opеrasion tizim tushunchasi va uning turlari
Reja:

1. 
   Windows oilasidagi opеrasion tizimlar.
   
2. 
   Windows opеrasion tizimining vazifalari.
   
3. 
   Windows Vista, Windows XP, Windows 7, Windows 10, opеrasion tizimlarining funksional imkoniyatlari.
   
4. 
   Unix, Linux va Mac OC opеrasion tizimlari. Windows opеrasion tizimining foydalanuvchi intеrfеysi.
   
5. 
   Kompyutеrlarga xizmat ko’rsatuvchi dasturlar.
   
6. 
   Kompyutеrlarga profilaktik xizmat ko’rsatish.
   
7. 
   Dasturiy vositalarni o’rnatish va ularni o’chirish.
   
8. 
   Operatsion tizimning asosiy vazifalari.
   

Operatsion tizim bu - yuklovchi dastur yordamida kompyuterga yuklanuvchi va kompyuterdagi barcha dasturlar va qurilmalarni boshqaradigan dasturdir. Qolgan dasturlar ilova yoki amaliy dasturlar deyiladi. Amaliy dasturlar ilovalarning dasturiy interfeyslari orqali turli xizmatlarga so’rovlar yuborgan holda amaliyot tizimidan foydalanadilar. Undan tashqari foydalanuvchilar amaliyot tizim bilan foydalanuvchi interfeysi orqali to’g’ridan to’g’ri bog’lana oladilar,masalan, buyruqlar tili yoki foydalanuvchi grafik interfeysi (GUI).

Amaliyot tizimi quyidagi xizmatlarni bajaradi:

• 
  Bir vaqtni ichida bir nechta dasturni ishga tushiradigan ko’p masalaliamaliyot tizimida, tizim boshqa ilovalarga navbatni berishdan oldin qaysi ilovalar qanday tartibda bajarilishini va ularga qancha vaqt berilishini aniqlaydi va belgilaydi.
  
• 
  Amaliyot tizimi bir nechta ilovalar o’rtasida ichki xotiradan hamjihatlik bilan foydalanishni boshqaradi.
  
• 
  Amaliyot tizimi qattiq disklar, printerlar va kommutativ portlarga o’xshagan apparat qurilmalaridan bajariladigan kirish va chiqishlarni ham qayta ishlaydi.
  
• 
  Amaliyot tizimi har bir ilovaga yoki faol foydalanuvchiga (tizim operatoriga) ish holati va kelib chiqishi mumkin bo’lgan xatolar haqida xabar jo’natadi .
  
• 
  Operatsion tizimi tartibli topshiriqlar boshqaruvini yengilashtirishi mumkin va bunda ro’yhatdan o’tgan ilovalar bu ishdan ozod etiladi.
  
• 
  Qayta ishlashni parallellashtira oladigan kompyuterlarda amaliyot tizimi dasturlarni ajratishni shunday boshqara oladiki, toki u birdan ortiq protsessorlar yordamida ishlasin.
  
• 
  Amaliyot tizimining 2 ta asosiy maqsadi mavjud:
  
• 
  Ilovalarni boshqarish ilovalarga apparat vositalariga kirish imkoniyatina yaratib beradi.
  
• 
  Optimal rejimda tizim ma’lumotlari va resurslarini boshqarish.